Türkiye’nin ilk dijital müzesi ve insan hakları arşivi Tarihsel Adalet İçin Bellek Müzesi, darbenin 42. yılında açıldı. Müze, 80 Darbesi sürecinde işlenmiş insanlığa karşı suçların kaydını tutuyor ve hak ihlallerini görünür kılıyor.

Research Institute on Tur­key’nin (Türkiye Araştır­maları Enstitüsü) kolektif hafıza çalışmalarının bir araştırması olarak dijital ortamda hayata ge­çirilen Tarihsel Adalet için Bel­lek Müzesi, 12 Eylül 1980 darbe­sinin 42. yılında İstanbul Moda Sahnesi’nde düzenlenen bir açı­lış etkinliğiyle faaliyete başladı. Darbe sürecinde insanlığa karşı işlenen suçların kaydını tutarak hak ihlallerini görünür kılma­yı amaçlayan Bellek Müzesi, 12 Eylül’den bugüne devam eden adalet mücadeleleri ve geçmiş­le yüzleşme pratiklerine Sözlü Tarih, Dava Dosyaları ve Bellek Nesneleri koleksiyonlarını kap­sayan bir dijital insan hakları ar­şiviyle ışık tutuyor.

www.bellekmuzesi.org adre­sinden erişilebilecek olan Bel­lek Müzesi koleksiyonlarında, devrimci mücadelenin yükseli­şinden öğrenci hareketlerine ve sendikal örgütlenmeye, kadın­ların siyasi mücadelesinden an­ti-faşist direnişe kadar birçok ta­nıklığın yanında darbenin kolek­tif belleği, askerî rejim ve onun hukuk sistemi, insan hakları ih­lalleri, adalet mücadelesi, ulus­lararası dayanışma, cezasızlık, yüzleşme ve hesap sorma pra­tiklerine dair bilgiler yer alıyor.

Bellek Müzesi’nin daimi ko­leksiyonlarında 142 dijital, 75 fizikî dava dosyası, binlerce say­falık hukuki belge, 30 ayrı ba­ğışçıdan edinilen 30 bin bellek nesnesi, 250 saati aşan 100 sözlü tarih kaydı, 518 fizikî belge, 65 gazete ve 150 kitap yer alıyor.

İstanbul’un kara surları yeniden kentle buluşuyor

İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı’na bağlı İBB Miras ekipleri, İstanbul Kara Surla­rı Açık Hava Müzesi çalışmala­rının ilk bölümünü tamamladı. Mevlanakapı ve Silivrikapı Ka­ra Surları Ziyaretçi Merkezleri Eylül ortasında yapılan bir açı­lışın ardından İstanbul’a yeni­den kazandırıldı. Açılışa katılan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, restore edip, “Ziyaretçi Merke­zi” hâline getirdikleri Mevla­nakapı Karakolu’nun eski du­rumunun içler acısı olduğuna dikkati çekti; surlar bölgesinde yaşayan vatandaşların, geçmiş dönemdeki bakımsız hâl nede­niyle kendilerini güvende his­setmediğinin altını çizdi.

16 asırdır İstanbul’a açı­lan sur kapılarından biri olan Mevlanakapı ve ona eşlik eden Mevlanakapı Karakolu’nun hem fonksiyonel olarak kamu­sal kullanım kazanması hem de turizm planlarının bir par­çası olarak kentin gelişme ve savunma sistemlerine yönelik bilgi aktarım merkezi olarak hizmet vermesi amaçlanıyor. Bu çerçevede 19. yüzyılda Mev­lanakapı ve çevresinin güven­liğini sağlamak için inşa edilen ancak uzun yıllardır kaderine terk edilmiş, pek çok tahribata uğrayan, çatısı ve sur cephe du­varı yıkılan karakol, kapsamlı bir restorasyon süreci geçirdi. Bina güçlendirmesinin ardın­dan yıkık duvar ve çatılar inşa edildi, özgün pencereler tekrar yapıldı. Aslına uygun olarak restore edilen karakol bina­sı, etkinlik alanlarıyla kültü­re, sanata evsahipliği yapacak bir yaşam alanı hâline getirildi. İBB Miras ekiplerinin 7 bin ton çöp ve moloz topladıktan sonra ziyarete açtığı surlar, 3 günde 25.000 ziyaretçi aldı.