Farsçadan gelen siyah ve beyaz doğrudan doğruya renkleri belirlerken, ak ve kara daha geniş, daha derin ve mecazi bazen de efsanevi boyutlara taşır bizi. Bugün “kara” sözcüğünü daha çok matem, karanlık gibi olumsuz diyebileceğimiz sıfatlarla algılarız; ancak tarihte bu hiç böyle değildi. Karahanlılar ve kutsal “kara”nın göksel ve insani özellikleri.
Türkçede “ak-kara” ve “siyah-beyaz” tabirlerinin farklı şekillerde kullanıldığını biliriz ama bu bilgimiz bilinçli değildir. Daha doğrusu beyaz peynir yerine ak peynir, siyah şapka yerine kara şapka demeyiz; veya bugünlerde sık kullandığımız maskelerin siyahına “kara maske” demiyoruz. Türkçe öğrenmekte olan bir yabancı “beyaz akçe, siyah gün içindir” derse düzeltiriz ama, neden öyle olmadığını açıklamamız biraz zordur. Bu örneklerden görülebileceği gibi Farsçadan gelen siyah ve beyaz doğrudan doğruya renkleri belirler. Ak ve kara ise daha geniş, daha derin ve mecazi bazen de efsanevi boyutlara taşır bizi.
#tarih’in Mart-Nisan 2022 sayısı tüm Türkiye’de bayide…