“İşadamı” Serge Alexandre Stavisky (1888-1934), intihar süsü vererek öldürülmüştü. 1974’te vizyona giren Alain Resnais’nin yönettiği “Stavisky” filmine bir ucundan Troçki’nin Fransa ‘macera’sını içleştirme fikri, senaryo yazarı Jorge Semprun’e aitti. Troçki’nin katlinden önceki son yıllarında yanında olan Jean van Heijenoort ise 1986’da eski karısı tarafından öldürülecekti.

19. yüzyılın efsane kalem-fırça ustası Hokusai, kendini “basım işçisi” sayan geleneksel bir öncüydü. Dünyanın hemen her tarafında örnekleri görülen meşhur “Dalga” çizimiyle popüler Hokusai, günümüzdeki “manga”lara da ilham verdi. Hem devasa resimleri hem olağanüstü küçük işleriyle, “dev Daruma portreleri ile buğday taneleri üzerine çizdiği serçe desenleri arasına gerdi hayatını”.

Mitolojik dönemlerden günümüze, kesildikten sonra canlanan, dile gelen kafalar anlatıların, kitapların, sanatın ‘baş’lıca temalarından oldu. Wallerstein Beyni’nden “Star Trek”e, Albertus Magnus’tan Şiro Takahaşi’ye, Orfeus’tan Danton’a simyayla bezenmiş, edebiyatla güçlenmiş, kehanetle ve hakikatle iz bırakmış unutulmaz eserler...

Bundan 281 sene önceydi. Çariçe Anna İvanova, dünya tarihinindeki belki de en çılgın projeyi gerçekleştirdi. Buzdan bir saray: Ledianoi Dom! Gerçeğin çok üzerinde, masalları-efsaneleri bile yaya bırakan Buz Sarayı’nın tasarımcısı ise Alman mühendis Georg Wolfgang Krafft’tı. Krafft, gelecekte insanoğlunun Satürn gezegenine de benzeri yöntemlerle yerleşeceği fikrindeydi.

“Mobil mimari”, 20. yüzyıldan itibaren ev sakinlerinin hayatını hareketlendiriyor. Mimariye asıl hareket unsurunu taşıyacak olan düzenekler, öncü hamleler, yer veya konum değişikliği arayışları, mevsim özelliklerine göre konum alma avantajı da sağlayabiliyor. Estetik ve işlevsel özellikleriyle Türkiye ve dünyadan en iyi örnekler...

Bir açıkhava müzesi niteliği taşıyan ören yerini bir kapalı müzeyle tamamlamak, sağduyunun ve işlevselliğin gereği de olsa kirpileştiriyor zihnimi. 2800 yıl öncesine tarihlendirilmiş bir kandilin marangoz dükkanından dün gelmiş bir vitrinde sergileniyor oluşu elbet eşyanın mantığı... 3 boyutlu teknoloji, pek yakında ‘7 Harika’nın yeniden yerlerine, ilk ve özgün(e yakın) halleriyle konuşlanmalarına olanak sağlayacak.

Atatürk’le aynı yıllarda doğdu; ondan hemen sonra 24 Aralık 1938’de İstanbul’da öldü. Ölmeden önce son yaptığı iş, Atatürk’ün Ankara’daki katafalkını hazırlamaktı. Hayatının son iki yılını İstanbul’da geçiren Bruno Taut, birçok okul binasına imza atmış; mimari ve şehir plancılığı tarihinde silinmez izler bırakmış; “Türk Evi” kavramını literatüre taşımıştı. Edirnekapı Şehitliği’nde yatan tek gayrimüslim.

Yalan söylememek yazı düzleminde erdem midir? Doğru(yu) söylemek ne kadar mümkündür? İyi yazılmış bir yalanı kötü yazılmış bir doğruya yeğlerim… Ancak bu da imbikle çalışmayı, damlaları özenle indirmeyi, seçmeyi, ayırmayı, alıkoymayı, esirgemeyi, örtbas etmeyi değil de tülbent kullanmayı, başkalarını olabildiğince çiğnememeyi, kasırgalardan ve sellerden geçmeyi gerektirir.