2. DALGA BAŞARILI OLACAK MI? - ANALİZ
Latin Amerika siyasetinde yeni ‘ilerici’ hükümetler…
“İlerici” tanımlaması her ne kadar tartışmaya açık olsa da Latin Amerika ülkelerinde son zamanlarda yapılan seçimler sonucu iktidara gelen yönetimler bu sıfatla anılıyor. Ortak bir düşünsel kanaldan beslenen bu güçlerin kıtada yeni bir dalga oluşturup oluşturmayacağı tartışılmaya devam ediyor. Sözkonusu hükümetlerin karşı karşıya olduğu açmazlar, fırsatlar ve başarı şansları…
BREZİLYA’DA SEÇİMLER, GEÇİMLER VE SİYASETLER
Lula efsanesi geri döndü ama gerçekler artık farklı
Brezilya'da Ekim sonunda yapılan seçimleri, eski başkan Lula mevcut başkan Bolsonaro’ya karşı çok az bir farkla kazanabildi. Ancak seçim sonrası Bolsonaro destekçileri yol kapatma eylemleri, kışlaların önünde “Darbe şimdi!” çağrılarıyla ülkeyi karıştırdı. “Sağa yatan” ülkede, Lula’nın işi her zamankinden zor görünüyor. Güney Amerika kıtasının kalbi Brezilya’da, mevcut durumun iktisadi-siyasi analizi.
GÖSTERİCİLER İLK DEFA İSLÂM DEVRİMİ’NE KARŞI
İran’da kitle hareketi tüm kesimleri kucaklıyor ‘JİN, JİYAN, AZADİ’
Eylül ayında başı açık olduğu için gözaltına alınan ve sonrasında hayatını kaybeden Mahsa Jîna Emînî, İran’da görülmemiş boyuttaki protestoları tetikledi. Ülkenin bütününe yayılan, farklı toplumsal kesimleri biraraya getiren, öndersiz ve kendiliğinden gelişen; yaş ortalaması 20 olan hareket; 1979’daki İslâm Devrimi’nden bu yana en kapsamlı toplumsal gösterilerle sürüyor.
MİHAİL GORBAÇOV (1931-2022)
SSCB’nin mezar kazıcısı mı, Batı’nın barış güvercini mi?
20. yüzyılın en tartışmalı simalarından, SSCB’nin son lideri Mihail Gorbaçov 30 Ağustos 2022’de öldü. Arkasından kimileri “sosyalizmin mezar kazıcısı” olarak lanet okurken, kimileri de “dünyaya barış getirdiği için” teşekkür etti. Oysa “Bütün iktidar Sovyetlere” sloganının hayal olduğu, bürokratik kastın hayat tarzının Batı’daki zenginleri aratmadığı bir dönemde, Gorbaçov ne SSCB’yi parçalamayı ne de kapitalizmi yeniden kurmayı amaçlamıştı.
TAYVAN: SÖMÜRGEDEN ULUSA
Minicik bir adaydı Asya’nın kaplanı oldu
Dünya Ukrayna Savaşı ve ekonomik-siyasi etkileri ile sarsılırken, Tayvan üzerindeki uluslararası gerilimin artması ülkeyi öne çıkardı. Tarih boyunca ABD-Çin Halk Cumhuriyeti ilişkileri ve dönüşen Tayvan’ın kadın başkanı Tsai Ing-wen’le beraber bağımsız bir güç olarak sürece ağırlığını koyması...
Sri Lanka’da isyan günleri
Temmuz başında ülkede sokağa taşan öfke, benzeri görülmemiş bir kitlesel isyana dönüşünce, Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa 13 Temmuz günü ülkesini terkederek Maldiv Adaları’na, oradan da Singapur’a kaçmak zorunda kaldı. Sri Lanka’nın son 17 yılına damgasını vuran otoriter-popülist rejimin yıkılışı.
KOLOMBİYA’DA UMUT YEŞERİRKEN
¡No más guerra! Savaş yok ama zorluk çok
Kolombiya’da seçimleri kazanan eski gerilla Gustava Petro ve yardımcısı LGBTIQ+ savunucusu Francia Márquez, ülkede iktidarı kaybetmeyi kolay kolay kabul etmeyecek bir mafya ve aşırılık yanlısı sektörlerden şiddetli muhalefetle yüzleşmek zorunda. Güney Amerika’nın kuzeyinde iktidara gelen “baldırı çıplaklar” hükümeti...
GEÇ KAPİTALİZM ÇAĞINDA MÜBADİL-GÖÇMEN-SÜRGÜN OLMAK
Sınırlar dar geldiğinde sınırlar dar edildiğinde
Dünyada resmî olarak 300 milyon göçmen var (dünya nüfusunun % 3.6’sı). Buna 50 milyondan fazla olduğu tahmin edilen, belgesi veya statüsü olmayan bir topluluğu da katmak gerek. Göç, dün olduğu gibi bugün de egemen sınıflar için gerekli! “Medeniyet”in veya bir başka deyişle Avrupa kapitalizminin yükselişi… Küreselleşmenin neoliberal aşamasının bir parçası olan göç hareketleri...
140. YILINDA ERNEST RENAN’IN TARİHÎ KONFERANSI
Irk değil, dil-din değil; milleti millet yapan nedir?
Ernest Renan’ın 1882’de sorduğu “Millet Nedir?” sorusu bugün de güncelliğini koruyor. Renan ve ardıllarında “millet”i tanımlamak, varolan dünya hâllerini izah etme çabasıydı. Dünden bugüne “emperyalist” bir durakta tıkanan evrensel görüşler; folklorik özellikler ve efsaneler; “halk”a çok yakın bir anlam taşımakla birlikte devletle de haşır neşir olan “millet”; dil, ekonomi gibi nesnel kriterlerin ötesinde millî kimlik, millî kültür ve millî bir siyasal hareket…
AVRUPA HARİTASI YENİDEN ÇİZİLİRKEN
Tarihin aynasından Ukrayna-Rusya krizi
Euromaydan devrimi, Kırım’ın Rusya tarafından ilhakı, Donbas’taki içsavaş, Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri olarak adlandırılan “halklar”ın oluşumu, ardından “Turuncu Devrim” (2004) ve ülkeyi NATO’ya sokmaya yönelik ilk girişim (2008) derken mevcut Ukrayna krizinin ayak sesleri bir süredir duyuluyordu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “Ukrayna’yı Nazilerden arındıracağız” sözleriyle başlattığı işgalin arkasındaki tarih.