MOSKOVA ANTLAŞMASI / MART 1921
Bolşevik desteği geldi toprak sorunu bitmedi
1917 Ekim’indeki Sovyet Devrimi’nden sonra, Rusya’da 1922 sonlarına kadar devam eden içsavaş, Anadolu’daki millî kurtuluş mücadelesiyle aynı yıllarda devam etti. Ankara’daki TBMM hükümetiyle Moskova arasındaki ilişkiler de gerek maddi yardımlar gerekse sınır bölgesindeki coğrafi ve siyasi düzenlemeler ekseninde şekillendi.
TEŞKİLAT-I ESÂSİYYE KANUNU / OCAK 1921
1920-23 dönemi ve Ankara’da yeni devlet
Resmî tarihimizde “1921 Anayasası” olarak adlandırılan Teşkîlât-ı Esâsiyye Kanunu, 1919-1923 arasındaki her gelişmenin bizi cumhuriyete götüren bir adım olarak görülmesi anlayışıyla değerlendirilmiştir.
BEDELİNİ HÂLÂ ÖDÜYORUZ
1914-18 döneminde dokuz büyük hata yaptık
Dünya Savaşı’nın bitişinin üzerinden 100 yıl geçti. Cephelerde zaferler kazanıldı, hezimetler ve kayıplar yaşandı, 500 binden fazla asker şehit oldu. Peki temel hatalar neydi? Daha önemlisi neden bu kadar çok ve tayin edici hata yaptık? Nitekim Mustafa Kemal Paşa, Nisan 1920’de savaşın yönetim tarzını eleştirmiş, buna karşın Osmanlıların savaşa girmeme şansı olmadığını açıklamıştı. 1. Dünya Savaşı’nda Türk komutasının kritik hataları.
KUTSAL ŞEHİR NASIL KAYBEDİLDİ?
Kudüs düşmedi biz teslim ettik!
Tarih 9 Aralık 1917’ydi. Bundan tam 100 yıl önce İngiliz ordusu tarafından alınan Küdüs, 401 yıllık Osmanlı yönetiminden, 730 yıllık İslâm hakimiyetinden çıkmış oluyordu. Üç büyük din tarafından kutsal sayılan bu tarihî şehir Osmanlı kuvvetleri tarafından savaşmadan terkedilmiş, hiçbir komutan bunun sorumluluğunu üstlenmemişti. Yakın tarihimizin hüzünlü sayfalarındaki acı gerçekler…
Büyük Savaş’ın sanat cephesi
Savaş, Türkiye ve dünyada kamuoyunun ilk ciddi sınavıydı. Mücadele “yalnız harp sahnelerinde değil, fikir ve sanat vâdilerinde de” devam etti….
Felaket ve fedakarlık
Osmanlı ordusunun bu kadar kayıpla ve çok ciddi hatalara rağmen bu savaşı yürütmesi muazzam bir iştir. Burada en takdire şayan…
Savaşın örttüğü savaş
Türkiye, 1. Dünya Savaşı’nı Fransa ve Belçika gibi kendi topraklarında olağanüstü bir yıkımla yaşamadı. Sonrasında Kurtuluş Savaşı’nın gölgesinde kalan 1914-18,…
Mehmetçik 1917’ye kadar direndi
Balkan Savaşları’nın yıkımı ve moral bozukluğu içinde cephelere sürülen Osmanlı askeri, gerek sevk-idare gerekse lojistik açıdan son derece kötü koşullara…
DÖRT YILLIK SAVAŞIN DÖNÜM NOKTALARI
Batı cephesinde eski bir acı var
Birinci Dünya Savaşı, Fransız İhtilali sonrasında dünya tarihinin en büyük dönüm noktasıdır. 1789’da başlayan bir çağ sona ermiş, Sombart’ın “1914 Nietzche’nin savaşıdır” dediği bu muazzam olayda, uluslar topyekûn bir mücadele içerisinde birbirlerinin gırtlağına sarılmıştır. Bu savaşla birlikte hanedanlar ve imparatorluklar yıkılmış, birçok yeni devlet kurulmuş ve ulusların yanı sıra ideolojiler de çatışmaya başlamıştır. Tabii temel amaç, sömürge elde etmek ve hasımlarını sindirecek gücü kazanmaktı ve bu yolda milyonlarca insan ölüme gönderildi.
İnsanlığın ilk toplu yıkımı
Yüzyıl önce 28 Temmuz’da başlayan ateş, 1918’in 11. ayında, 11. günde, saat 11’de kesildiğinde, tarihin o zamana kadarki en korkunç…