NÂZIM HİKMET VE SOVYET AFİŞLERİ
Sen savaşın ve umudun posterini yapabilir misin Viktor?
Evet, çizmişti. En ünlü Sovyet posterlerine imza atan Viktor Borisoviç Koretskiy, şairin isteği üzerine onun Türkiye’de Fatma, Ali ve Diğerleri olarak bilinen, SSCB’de Rasskaz o Turtsii (Türkiye Üzerine Bir Hikâye) olarak sahneye konan oyununun afişini hazırlamıştı. Koretskiy’in ‘Barış İçin Savaşırken Unutma’ serisini oluşturan ünlü posterlerinin tanıtımını da Nâzım Hikmet yapmıştı.
BİR KÜLTÜR VARLIĞI
Bir kültür varlığı: Bergama, Troya, Boğazköy neyse Nâzım da odur!
Nâzım Hikmet’in yalnızca eserleri değil, bizzat ömrü bile destansı bir başyapıt, sonraki kuşaklara kalması gereken bir kültür mirasıdır. Külliyatına dahil edilmemiş onca şiiri, yayımlanmamış onlarca oyun ve senaryosu, yayımlanmamış yüzlerce yazısı, Moskova’da kalan eşyaları, müzeleşememiş, biraraya getirilememiş, dağınık bir şekilde önümüzde durmaktadır… Ölümünün 55. yılında bilinmeyen şiirleri, mektupları ve yaşamıyla Nâzım Hikmet.
ŞAİRE VE EDEBÎ MİRASINA SAYGI
Nâzım külliyatında eksik-gedik kabul edilemez
Yayımlanan Nâzım Hikmet eserlerinin tam ve yanlışsız olduğu söylenemez. Şairin Türkiye’de ve SSCB’de dağınık geçen ömrü; Türkçe elyazmalarının çevirmenlerde kalmış, yitmiş olma ihtimali; sağlıklı ve güncellenmiş bir bibliyografyasının hâlâ yapılmamış olması; arşivlerin ve yayınların yeterince incelenmemesi bu durumun başlıca nedenleri. Orijinal belgelerin rehberliğinde çeşitli örnekler…
NÂZIM HİKMET’İN DÜNYAYA GELİŞİ
Kesinleşen tarih: 15 Ocak 1902’de Selanik’te doğdu
Şairin doğum tarihi uzun yıllardır bir tartışma konusuydu. Erhan Saçlı’nın araştırmaları sonucu ulaştığı Le Journal de Salonique gazetesindeki haberler, Nâzım Hikmet’in 15 Ocak 1902’de doğduğunu kesin olarak kanıtlıyor. Ailenin Selanik günleri 1899’da başlamış, baba Hikmet Bey’in Diyarbakır’a gitmesiyle 6 Ekim 1903’te sona ermişti.
NÂZIM HİKMET-MÜNEVVER ANDAÇ MEKTUPLARI
‘Sensiz Paris Gülüm’
Nâzım Hikmet-Münevver Andaç mektuplaşmaları, şairin İstanbul’da bıraktığı karısı, oğlunun anası, aynı zamanda “dayı kızı” Münevver’e olan aşkını, özlemini yansıtır. Nâzım Hikmet ilk kez Paris’e 1958 Mayıs başında gider. Annesi Fransız olan, çocukluğunun ve ilk gençliğinin bir kısmını bu şehirde geçiren Andaç ise 60’ların sonunda Fransa’ya yerleşir ve orada ölür.
NÂZIM AMCA’NIN VERA’SI
‘Annemin ellerini tutar, sanki kendi gidişini de engellemeye çalışırdı’
Nâzım Hikmet’in son eşi Vera Tulyakova Hikmet’in kızı Anna Stepanova, şair öldüğünde henüz 11 yaşındaydı. Tiyatro bilimci ve profesör Stepanova, halen Rusya Tiyatro Sanatı Üniversitesi’nde ders veriyor ve Nâzım Hikmet’in son yıllarını hatırlıyor. Bilinmeyen veya yayımlanmamış pekçok eserin günışığına çıkmasını sağlayan Stepanova’nın “Nâzım Amca”sı.
NÂZIM’IN MOSKOVA’DAKİ EVİ
Şair’in odası: Başlı başına bir sanat eseri
Evi eser kılan dost armağanı usta işi resimler, küçük heykeller, objeler değil; hepsiyle birlikte oluşan yaşanmışlık ve sürgitlik. Nâzım Hikmet’in odası da bir sanat eseri ve kültür mirası olarak Türkiye’ye getirilmeli; korunup sergileneceği mekânın bir ‘Nâzım Hikmet Merkezi’ne dönüştürülmesi sağlanmalı.