Yeni nesil propoganda: Siyasi trollük yöntemleri
Trollük, birbirini yüz yüze tanımayan çevrimiçi dünyada cemaatleşmiş, insanların hassasiyetlerini hedef alan, bir tür ganimet olarak duygusal tepkiler toplayan kışkırtıcı, konu dışı ve hariçten gazel okuyan kimse anlamında kullanılıyor. Trollük daha kişisel ve apolitik bir minvalde düşünülürken kolektif ve siyasi misyona sahip bağlamlarda kullanımı giderek arttı. Anonymous adlı hacker grubunun Scientology tarikatiyle mücadelesinin politikleşmesi ilk büyük örneklerden olabilir. Putin’in siyasi troll kullanımı da… Bir Guardian yazısında Putin’in siyasi trolleri ile ilgili sıralanan uzman görüşleri arasında şunlar öne çıkıyordu:
BOT HESAPLAR VE ULUSLARARASI TARTIŞMA
Twitter’ın müdahalesi, Türkiye’nin tepkisi…
Geçen aylarda Twitter’ın Rusya ve Çin’in yanısıra Türkiye kaynaklı 7.340 hesabı da “trol faaliyetleri” kapsamında askıya alması, sosyal medyadaki “algı yönetimi” tartışmalarını alevlendirmişti. Türkiye uygulamayı protesto etti ve Twitter’ı “kara propoganda” yapmakla suçladı.
İnternet öncesi dönemin en önemli kandırmacaları
İnsanları kışkırtarak tartışma yaratmak, “oltaya getirerek” eğlenmek, bazen provokatif bazen de absürt mesajlarla apaçık gerçek kabul ettiklerini sorgulatmak, sosyal medyadan ve hatta internetten çok daha uzun bir geçmişe sahip. Antik Yunan’dan 90’lara kitleleri galeyana getiren en büyük kışkırtıcılar…
TARİHTE TROL EFSANESİNİN KÖKENLERİ
İskandinav mitolojisinin kötü niyetli yaratıkları
İskandinav mitolojisinde ve folkloründe inançsızlık, kötülük, vahşet, çirkinlik ve gecenin tekinsizliğini cisimleştiren troller, günışığına görüp taşlaşana kadar kötülük yapmaktan vazgeçmezlerdi… Aynı günümüzdeki troller gibi onlar da gerçek isimleri yani kimlikleri ortaya çıkınca güçlerini kaybedip yokolurlardı. Belki de aralarında zannettiğimiz kadar büyük bir fark yoktur.
80’LERDEN BUGÜNE TROLLÜĞÜN DEĞİŞEN ANLAMLARI
Gerçeği eğip büktüler insanları ‘hasta’ ettiler
80’lerin sonunda görece masum yöntemlerle ortaya çıkan troller, “eşek şakalarını” zaman içinde geliştirdiler. 200’ler troller yüzünden gerçekleşen intiharlar, patlayan skandallarla sanal dünyanın gerçek hayattaki etkilerinin tartışılmasına sahne oldu. Bugünse hükümetlerin kullandığı dijital propaganda ordularına dönüşen, ‘alternatif sağ’ görüşleriyle ciddi kitlelere ulaşan gruplar istemli bir şekilde yarattıkları kakafoni içerisinde hakikati duymayı imkansız hale getiriyor.
DÜNYADAN SİYASİ TROLLÜK ÖRNEKLERİ
Peñabot’lar, 50 kuruşçular ekrandan ‘sallayanlar’…
Çin’de ‘50 Kuruş Partisi’, Rusya’da trol fabrikaları, Meksida’da Peñabot’lar… İktidarlar dünyanın dörtbir yanında sosyal medya hakimiyetini ellerinde tutmak için trolleri ve otomatik bot hesapları kullanıyor. Bu şekilde içeride ve dışarıdaki algıları yönetiyor, muhalif sesleri bastırıyor, arkalarındaki desteği olduğundan daha büyük gösteriyorlar.