1921 Ocak ayında, bir yarıyıl etkinliği düzenleyen Mekteb-i Mülkiye (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi), dönemin -sonradan cumhuriyet tarihinin seçkin isimleri olacakparlak öğrencilerini bünyesinde barındırıyordu. İlk kez yayımlanan belgelerle, iki özel etkinlik programı…
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Türkiye’nin en köklü okullarından biridir. 12 Şubat 1859 tarihinde Mekteb-i Mülkiye adıyla eğitim hizmetine başlamış olan bu önemli kurum hâlen Ankara’da faaliyetine devam ediyor.
Mezunlarından Mücellidoğlu Ali Çankaya’nın derlediği, büyük bölümünü M. Seyfettin Özege’nin yazdığı 8 ciltlik Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (Mülkiye Şeref Kitabı) isimli, pek çok okula nasip olmayan geniş bir tarihi basılmış nadir eğitim kurumlarımızdan biridir. Kitapta mezun biyografileri ve bu kişilerin eserleri hakkında bilgiler veren bölümler, kendisi de bir Mülkiyeli olan M. Seyfettin Özege tarafından Başvekalet Arşivi’nde yıllar süren titiz araştırmalar sonucu kaleme alınmıştır. 1921 yılı mezunlarından biri olan Özege bu çalışmanın dışında Osmanlıların bastığı bütün kitapları toplamış ve onları Erzurum Atatürk Üniversitesi’ne bağışlamıştır. Hatta bu muhteşem kütüphaneyi bağışlamakla kalmamış, kendi imkanlarıyla bastırdığı beş ciltlik Eski Harflerle basılmış Türkçe Eserler Kataloğu isimli çalışmayla ölümsüzleştirmiştir. Seyfettin Özege evrâkı arasında gördüğümüz iki küçük broşür ne kendisinin hazırladığı katalogda ne de Ali Çankaya’nın Mülkiye Tarihi’nde yer almamıştır. Halbuki bir sayfalık destanları bile Eski Harflerle basılmış Türkçe Eserler Kataloğu’na kaydeden Özege’nin, kendi elinde bulunan bu iki küçük program kitapçığını neden yazmadığını bilememekte ve anlam verememekteyiz.
Mülkiye Mektebi’nden 1921’de mezun olan pek çok önemli şahsiyetin katılımı ve emekleriyle gerçekleştirilen bu öğrenci etkinliklerinin tanıtım broşürleri dört sayfadan oluşmaktadır. Etkinliğin içeriği, katılımcılar, programın akışını anlatan bu broşürlerin biri altın yaldızlı mürekkep ile basılmıştır. Her iki broşür de Mekteb-i Mülkiye Matbaası’nda üretilmiştir. 19 Ocak 1921 tarihinde gerçekleştirilen iki ayrı etkinliğin ayrı ayrı program broşürü basılmıştır. Etkinliğin biri edebi konuşma, monolog, gösteri ve Türk musikisi icrası şeklinde; diğeri ise Klasik Batı Müziği bestelerinin çalınması şeklindedir. Marş-ı Sultanî ile başlayan ikinci konserde Verdi, Rossini, Bizet, Bellini, Schumann gibi büyük bestecilerin eserleri icra edilmiştir. Ayrıca Saint-Michel Lisesi öğrencilerinden Mösyö Roni tarafından bir viyolonsel solosu yapılmıştır.
Millî Mücadele’nin süregeldiği bu yıllarda, 1921 mezunları arasında daha sonra cumhuriyet idaresinin üst düzey insanları olacak kimseler vardır. Hilmi Ziya Ülken, Haşim Cevdet İşcan, Kemaleddin Turgud Apak, Haluk Nihad Pepeyi, Süleyman Cevdet Dülger, Mükrimin Halil Yınanç, Mehmet İhsan Arat gibi önemli ve ünlü insanlar bu sınıfta yer alırlar. Osmanlıca kitapların en doğru ve mükemmel katalogunu hazırlayan Mehmed Seyfeddin Özege ve “Ey Vatan! Gözyaşların dinsin yetiştik çünki biz” sözleri dillerde olan Mülkiye Marşı’nın yazarı Cemal Edhem Yeşil Bey de bu sınıfın üyesidirler.
Belgeler, Millî Mücadele yıllarında her biri daha sonra büyük ve önemli yerlere gelecek bu kişilerin bilinmeyen yeteneklerini (monolog icraları, keman resitalleri, edebi söylevleri) göstermesi ve ilk kez tanıtılıyor olması açısından büyük önem taşıyor.
1. Dönem sonu konseri
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne 336 – 337 sene-i devriyesi Birinci Tahriri (yazılı) İmtihanların Hitamı Münasebetiyle Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne talebesi tarafından Muallim Mösyö Daniyel Kiçenger’in idaresinde 20 Kanunsani Pazartesi günü verilecek Konser programıdır. [19 Ocak 1921]
Konsere akşam saat beşte başlanacaktır.
1337
1921 yılındaki müsamere programı
Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne
19 Kanunsani Çarşamba günü akşamı
verilecek müsamere programıdır. [19
Ocak 1921]
Müsamereye saat beşde başlanacaktır.
Mekteb-i Mülkiye Matbaası, 1337
Program
1 – Marş-ı Sultanî ve İzmir Marşı
2 – İnşâd “İstanbul hakkında (Nedim) in
ihtisasatı
Kemaleddin Turgud Efendi tarafından.
3 – Musiki
a: Rast peşrevi – Kemanî Tatyos Efendi
b: Rast peşrevi – Giriftzen Asım Bey
c: Rast saz semaisi – Kemani Tatyos
Efendi
4 – Monolog
“Yeğenim – Ahmed Hikmet Bey”
Haşim Cevdet Efendi tarafından.
5 – Musiki
“La Favorit – Donizetti”
6 – İnşâd
a: Yalvarış, Kemaleddin Turgud Efendi
b: Meriç, İhsan Fahri Efendi Muharrirleri
tarafından.
7 – Musiki
a: Mahur peşrevi – Tanburî Cemil bey
b: Suzinâk saz semaisi – Kemanî Tatyos
Efendi
t: Hicâzkâr saz semaisi – Santurî Edhem
Efendi
On Dakika İstirâhat
8 – Temsil
“Tipler – Mudhike: “ikiperde” Muharriri:
Haşim Cevdet Efendi
Birinci Perde
9 – Musiki
a: (Fragman –Adajyo – Rondo) Betoven
b: Marş – Veber
10 – “Tipler” ikinci perde
11 – Musiki
a: Hüseynî peşrevi – Kemençeci Nikolaki
Efendi
b: Hüseyni saz semaisi – Kemanî Tatyos
t: Saba Mevlevihane peşrevi – Kemanî
Hamza Ağa
s: Yegâh saz semaisi – Aziz Dede
12 – Monolog
“Hanım teyzeler arasında dedikodu”
Haşim Cevdet Efendi tarafından.
1 ve 5 ve 9 uncu numaralar Hüseyin Cevad ve Mehmed İhsan ve Cemal Edhem
Efendiler tarafından keman ile çalınacaktır.
3 ve 7 ve 11 numaralar Abdürrahim Talat
ve Süleymen Sakıp Efendiler tarafından
keman, Süleyman Cevdet Efendi tarafından ud ve Reşad İbrahim Efendi tarafından mandola ile çalınacaktır.
“Tipler”in eşhâsı
Efendi: Feyzullah Efendi, Haşim Cevdet
Efendi
Kahya: Hacı Nurullah Efendi, Mustafa
Nuri Efendi
Efendini oğlu: Şâkir Bey, Kemaleddin
Turgud Efendi
Komşu: Rifât Bey, Reşâd İbrahim Efendi
Uşak: Mehmed, Nureddin Efendi
