II. Viyana Kuşatması öncesinde Osmanlı-Avusturya arasındaki son savaş olan St. Gotthard (Mogersdorf) Muharebesi 350 yıl sonra savaş meydanında canlandırıldı.
ROBERT HEIN
Avusturya’nın 1.100 nü- fuslu köyü Mogersdorf ve sınırın diğer tarafındaki komşusu Macar köyü Szentgotthárd’da, tam 350 yıl önce Osmanlı-Avusturya arasındaki St. Gotthard (veya Mogersdorf ) Muharebesi’nde hayatını kaybedenlere yönelik bir anma töreni düzenlendi. 1-3 Ağustos tarihlerindeki törenlere her yıl olduğu gibi eyalet temsilcileri ve siyasetçilerin yanı sıra bu yıl Türkiye Cumhuriyeti Viyana Büyükelçisi Hasan Göğüş de katıldı.
1 Ağustos 1664 günü Osmanlı Sadrazamı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, 50 bin adamıyla (bugün Avusturya ve Macaristan sınırındaki) Raab Nehri kıyısındaydı. Biraz kuzeyindeyse başında Avusturya Arşidüklüğü ve müttefik güçlerin (Macar, Hırvat askerler, Fransa ve Ren Birliği vb.) henüz birkaç hafta önce oluşturduğu 25 bin kişilik daha küçük bir ordu saf tutuyordu.
Özetlemek gerekirse, İmparatorluk komutanı Kont Raimondo Montecuccoli, muharebenin en kritik anında elindeki tek kartı doğru oynadı. Raab Nehri üzerindeki dar bir köprüyü kullanarak karşı kıyıya geçen Osmanlı ordularına saldırdı. Köprülü’nün ordusu başarılı bir geri çekilme gerçekleştiremedi ve imparatorluk ordusu savaştan galibiyetle çıktı.
St. Gotthard Muharebesi’nde 6 ila 12 bin arasında Osmanlı askeri hayatını kaybetti. Köprülü, böylece pes edip geri çekilmek ve bugünkü Macaristan sınırları içinde fethettiği yerlerle yetinerek evine dönmek zorunda kaldı. Muharebenin hemen ardından taraflar arasında 20 yıllık bir barış için Eisenburg’da (Vasvar) antlaşma imzalandı. Ancak Osmanlı ordusu 19 yıl sonra (1683) Viyana önlerine yürüyecekti.
Mogersdorf köyü, 1964’te kendisine “Barış toplumu” unvanını seçti ve köyün en yüksek noktalarından Schlösslberg tepesine, dev bir beton haç yerleştirildi. Bu, köydeki ilk barış anıtı değildi. Daha 1840’ta savaşta ölenler için hazırlanan mezarlığa “Beyaz Haç” anıtı dikilmişti. 1984’te de “Beyaz Haç”ın hemen yanına Türk askerlerin anısına Türkçe ve Almanca yazılı bir taş eser yerleştirildi. Osmanlı-Avusturya savaşlarıyla ilgili ülkedeki diğer anıtlar, genellikle “Osmanlı katliamı” anıtları olduğundan, Mogersdorf’taki bu Türkçe anıt, şüphesiz istisna niteliği taşıyor.
MUHTELİF
1- Tiyatro araştırmacısı, ‘hocaların hocası’ Prof. Dr. Sevda Şener, BJK eski başkanı Süleyman Seba, tiyatro ve sinema sanatçısı Çolpan İlhan, şair Bekir Sıtkı Erdoğan, ABD’li oyuncular Robin Williams ve Lauren Bacall hayatını kaybetti.
2- Yunanistan’ın Amfipolis antik kentinde MÖ 4. yüzyıldan kalma bir mezar bulundu. Mezarın Büyük İskender’in eşi Roksana’ya ait olabileceği tahmin ediliyor.
3- Lidya dönemine ait 10 mezar ve adak stelleri, ABD’de FBI tarafından ele geçirildi ve Türkiye’ye iade edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, son 10 yılda yurt dışına kaçırılan 4 bin 147 kültür varlığının Türkiye’ye iadesinin sağlandığını açıkladı.
4- ABD, Philadelphia’daki Penn Müzesi’nin deposunda, 84 yıl önce Irak’ta çıkartılıp buradaki depoya kaldırılan ve sonrasında unutulan en az 50 yaşında 1,75 m boyunda bir erkeğe ait 6500 yıllık iskelet tekrar ‘bulundu’.
5- Türkiye’nin yeni editoryal fotoğraf ajansı DEPO Photos, yaklaşık iki yıl süren hazırlıkların sonunda Eylül ayında kullanıma açılıyor. Tür- kiye tarihine dair 15 milyondan fazla fotoğrafın incelenip dijital ortama aktarılmasıyla yaklaşık 500 bin karelik dev bir arşive sahip olan DEPO Photos, editoryal, öğrenci veya bireysel üyeler için farklı kullanım seçenekleri sunuyor.
depophotos.com
TARİHE KALANLAR
Seçimle 12. cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan, 10 Ağustos seçiminde %51,79 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi. Ekmeleddin İhsanoğlu %38,44, Selahattin Demirtaş %9,76 oy aldı. Erdoğan, 21 Ağustos’ta başbakanlık için Ahmet Davutoğlu’nun aday gösterildiğini açıkladı.
Derin kulak Almanya
Der Spiegel dergisi, Alman istihbarat servisi BND’nin hükümet yetkisiyle 2009’dan bu yana Türkiye’yi dinlediğini ortaya çıkardı. Almanya Başbakanı Merkel, skandalı yalanlamayarak “yorum yapamayacağını” belirtti.
Kızıl Kmerlere müebbet
Kamboçya Mahkemesi, ülkede 2 milyona yakın kişinin ölümüne neden olan Kızıl Kmerler örgütünün liderlerinden Noun Chea ve Khieu Samphan’ı ömür boyu hapse mahkum etti.
Gazeteci mezarı Ortadoğu
Ortadoğu’da dört gazeteci daha hayatını kaybetti. ABD’li James Foley, IŞİD tarafından boğazı kesilerek öldürüldü. Türkiyeli Deniz Fırat, Irak’ta IŞİD’in attığı havan topu, İtalyan Simone Camilli ve Filistinli Ali Ebu Afaş ise, Gazze’de İsrail bombasının sonradan patlamasıyla öldü.
ABD’de olağanüstü hal
Ferguson’da 9 Ağustos’ta silahsız zenci genç Michael Brown’ın polis kurşunuyla öldürülmesinin ardından kent ayaklandı. Polisin tutuklanmaması öfkeyi artırdı. Eyalet valiliği geceleri sokağa çıkma yasağı ilan etti.
