100. YIL: AĞUSTOS 1920
Savaşa ve salgına inat Antwerp’te olimpiyat
Büyük Harp’in galibi ülkeler ve İspanyol Gribi’nin altedemediği sporcular, tam 100 yıl önce bu ay Belçika’nın Antwerp kentinde biraraya geldi. Kimbilir, belki de COVID-19 nedeniyle seneye kaydırılan Tokyo Olimpiyatları da insanlığın yaralarını sarmasına vesile olacak; tıpkı bir asır evvel Belçika’da olduğu gibi…
CARL SCHLECHTER (1874-1918)
İspanyol Gribi açılışı satranç ustasına şans tanımamıştı
20. yüzyıl başlarında adını duyuran Avusturyalı Carl Schlechter, 1910’daki unvan maçında Lasker’le berabere kalmış ve kurallar gereği dünya şampiyon olamamıştı. Pozisyonel oyunun dehası ve “stilsiz” denilen evrensel bir stile sahip oyuncu neredeyse tüm rakiplerini yenmiş, ancak 1918 sonlarında dünyayı kasıp kavuran İspanyol Gribi’ne kaybetmişti.
100 YIL ÖNCEKİ SALGINDAN…
‘Bu menhus nezle on dört bini aşkın insan kardaşımızı ebediyete götürmüştü’
Dünyada 1918-1920 arasında görülen İspanyol Gribi (İnfluenza) felaketi Türkiye’yi de vurmuş; halkın hastalıklardan korunması, sağlıklı yaşama, evlerde hijyen, çocukların sağlığı için önlemleri içeren kitaplar basılmıştı. Günümüzde sosyal medyada tartışılan, yazılıp çizilenler ile neredeyse birebir benzerlikler gösteren bu kitapları hatırlayalım.
1918-1920 SALGININDAN İNSAN MANZARALARI
İspanyol Gribi de ayrım yapmadı ama en çok yoksullar ağladı
Tarihçiler, 1. Dünya Savaşı’na gösterdikleri ilginin onda birini bile daha fazla can alan İspanyol Gribi salgınına göstermedi. Liderler ve generaller de hastalıktan etkilendi ama, bunlar yoksul halkın çektiği acılar yanında bir hiç mertebesindeydi. Yine de ilk araştırmalar, savaşmaktan bitap düşmüş Avrupalıların bu salgını metanetle, bir çeşit tevekkülle karşıladığını gösteriyor.
DÜNDEN BUGÜNE SALGIN HASTALIKLAR
Kendimiz ettik, kendimiz bulduk
Tarım ve şehirleşmeyle başlayan uzun dönem boyunca birçok salgın hastalık insan türünü tehdit etti. Ancak bu salgınların ortaya çıkıp yayılmasının baş sorumlusu da, bizzat insanın tabiat üzerinde oluşturduğu yeni düzenlemelerdi. Tarih öncesinden modern zamanlara ve son yaşadığımız Coranavirüs salgınına uzanan yol ve bir türlü ders almayan insanın alternatifleri.