İSTANBUL REHBER-İ SEYYAHİN
İstanbul’un ilk modern ve ayrıntılı rehber kitabı
İsviçreli araştırmacı ve hoca Ernest Mamboury, 20. yüzyıl başlarında yerleştiği İstanbul’da benzersiz bir iş yapmış; şehrin tarihî eserlerini ilk defa detaylı bilgiler ve haritalarla dünyaya tanıtmıştı. İlk defa 1925’te basılan İstanbul Rehber-i Seyyahin, hem seyyahlar hem uzmanlar için İstanbul şehir tarihi ve varolan eserler için en mühim kaynak olma özelliğini korumuştur.
İSTANBUL AYASOFYASI
2 din, 2 uygarlık, 1 müze
Adını Tanrı’nın kutsal bilgeliğinden (sofia) alan bir Ortodoks kilisesi olarak inşa edildi; ardından Katoliklerin eline geçti. 2. Mehmed fethettiği kenti onun tepesinden izledi. Cami olduğu dönemde de müze olduktan sonra da tüm dünyanın gözbebeği oldu. Ayasofya’nın kaderi bugünlerde bir kez daha tartışılırken, yapının tarihî önemini de yeniden hatırlamak gerek.
ŞAİR FITNAT HANIM
Kadınların sesi yokken onun divanı vardı
18. yüzyılın aydın İstanbul hanımefendilerinden Şair Fıtnat Hanım, pek nadir rastladığımız Osmanlı kadın şairlerin en önemlilerindendi. Osmanlı ilmiye sınıfının en tepesindeki beş şeyhülislamın bulunduğu bir aileye mensup bir kadın şairin varlığı, dönemi düşünüldüğünde “olacak iş değil” dedirtir. Hayatından geriye iki ölüm tarihinden başka pek bilgi kalmaması da öyle...
ESKİ VE YENİ İSTANBUL'UN BELLEĞİ
Tablolardan meydana ya Taksim ya ölüm!
Nazmi Ziya’nın 1937 tarihli üçüzlü resmi Eski ve Yeni İstanbul’dan 82 sene sonra, İstanbul çoktan yeni olmaktan çıkmış bir durumda. Kapıya dayanan olası Richter 7.6 sonrası yaşanacak dönüşümün hayaline erişmek sanırım bilimkurgunun alanına giriyor. Beton meydan zaten bir mezar-şehir emâresi değil mi? Zaten AKM dahil, civardaki yapılar mezarlık alanlarının üzerine dikilmemiş miydi?
SUNAY AKIN'LA İSTANBUL OYUNCAK MÜZESİ'NDE
Gündelik hayatın oyuncaklı tarihi
Oyuncak, hayatın bir izdüşümü. Modadan mimariye, savaşlardan uzayın fethine, görmesini bilen gözlerin oyuncaklar üzerinden okuyabileceği koca bir dünya tarihi var. Sunay Akın, 2005’te Göztepe’de ailesinden yadigar köşkte açtığı İstanbul Oyuncak Müzesi’nde tam da bu tarihi anlatıyor. Sonunda çocukların hayal dünyalarını geliştirmekle onları oyalamak arasında yapılan seçimin etkisi de açığa çıkıyor. Çocuk oyunları hemen her zaman yarına dair bir kehaneti içinde barındırıyor.
Dünyayı değiştiren en büyük yağmalar
İnsanlık tarihindeki büyük dönüşümler, büyük kaynaklara el konulmasıyla gerçekleşti. Her medeniyetin ve her ilerlemenin temelinde kan ve mal var. Amerika kıtasının talanından Hindistan ve Afrika’nın yağmasına; Latinlerin İstanbul’dan, Naziler’in Yahudiler’den çaldıkları para ve eserlere kadar tarihi biçimleyen en önemli hadiseler…
Bir zamanlar Sirkeci, İstanbul’un merkezi
1950’li hatta 60’lı yılların başlarına kadar, gerek Anadolu’dan gerekse Trakya yönünden gelen bütün şehirlerarası otobüslerin son durağı Sirkeci ve civar sokaklardı. Şehre gelenlerin ilk durağı da, Sirkeci ve civarındaki her keseye uygun otellerdi. Taşradan gelenler, ilk olarak Sirkeci’ye “iltica” ediyorlardı.
12 ŞUBAT 1929
Troçki’yi bekleyen foto muhabirleri
Gazeteciler Karaköy’de, Galata rıhtımında bekleyişte… Tarihe geçecek bir fotoğraf karesini yakalamanın peşindeler. Geceden hazırlanmışlar, sabaha karşı Troçki’nin İstanbul’a ayak bastığı…...
KURUÇEŞME-İSTANBUL
Galatasaray Adası’nda 50’li yıllardan bir fotoşop!
Eski adıyla Sarkis Bey Adası veya Kömür Adası olarak anılan ada, 1957'de Galatasaray kulübüne satılmıştı. O dönem yapılan bir tasarım uygulaması, Allah'tan hayata geçirilmemişti.
İNHUMASYON - KREMASYON
En eski ‘Beşiktaşlılar’ Avrupa’dan geldiler!
İstanbul-Beşiktaş merkezinde ortaya çıkarılan ve MÖ 3000’lere tarihlenen mezar yapılarının, dünyanın bilinen en eski krematoryumu (yakmalık) olduğu ortaya çıktı. Konuyu erken Türk tarihine bağlayan kimi “uzmanlar”ın söylediklerinin aksine, arkeolojik bulgular bu yapıların Makedonya ile bağlantısına işaret etmekte.