TELKİHHANE-İ ŞÂHÂNE’NİN İSTATİSTİK RİSÂLESİ
Aşılama ‘telkih’ iken istatistikler doğruyken
Yaşadığımız salgın hastalık koşullarında, her gün defalarca duyduğumuz aşı haberleri en başta geliyor. 1903’te basılan Telkihhane-i Şâhâne’nin 1318 Senesine Mahsus İstatistik Risâlesi adlı 127 sayfalık eser, Osmanlı döneminde “telkih” denilen aşı üzerine yazılmış ilk ve en kapsamlı kaynak. Doktor Mirliva Rıfat Hüsameddin Paşa’nın kaleme aldığı nadir bir kitap.
CHICK COREA (1941-2021)
Sen de rahat uyu Armando usta…
Çok sayıda genç müzisyene okul olmuş, sayısız ödül kazanmış, üstün yetenekli bir caz piyanisti; büyük bir müzisyendi Chick Corea. Ama ansiklopedik bilgileri bir kenara bırakırsak, büyük bir insandı da… 1986’da Londra’da verdiği konserin canlı tanığından nezaketinin ve alçakgönüllülüğünün altını çizen bir büyük usta anektodu.
DÜŞMANA ESİR DÜŞEN TÜRKLERİN FERYADI
Boynumda zincir ayağımda demir, âmin ya Rabbe’l-alemîn
İnsanlık tarihinin en eski toplumlarından itibaren savaşlarda esir alma, alınan esirleri köleleştirme uygulamaları yaygınlıkla görülür. Osmanlı döneminde 16. yüzyıldan itibaren görülen esaret vesikaları, imparatorluğun son 10 yılındaki tarihlerde olağanüstü artış gösterir. Oğullarını kurtarmak için elinden geleni yapmaya çalışanlar ise, yine bugün olduğu gibi analardır.
NASIL KURULDU, NASIL VE NEDEN ÖZERK OLDU?
Üniversite: Ortaçağ’ın zihin zanaatkarı, ulus-devletin itaatkarı
Avrupa’da üniversite kalıcı bir binası bile olmayan loncalar çevresinde örgütlenmeye başlamış; sabit bir mekanı olmamasını avantaja çevirip iktidarla çatıştığı noktalarda özerk konumunu çekip gitme tehdidiyle güvence altına almıştı. 13. yüzyıla uzanan tarihinde, kendi mahkemelerini, cezaevlerini kuran üniversiteler ulus-devletlerden çok daha köklü kurumlardı.
MURAT GİGİN
Yeni dönemin ihtiyacı inovasyon, eğitim, eşitlik
Dünyanın dört bucağında yaşayan çok yönlü işinsanı Gigin’e çocukluk ve gençlik yıllarını, İstanbul ve tarihle ilişkisini, Tekfen Holding’in sosyal sorumluluk projelerini sorduk.
ABD’NİN YURTDIŞINA AÇILAN İLK EĞİTİM KURUMU: ROBERT KOLEJ
Bebek’teki Amerikan kapısı ve parlak yıldızlar geçidi
1863’te Bebek’te erkek öğrencilere eğitim vermek için kurulan Robert Kolej girişimi, Amerikan Kız Koleji, Robert Kolej Yüksekokulu, Amerikan Hastanesi, Amiral Bristol Hemşire Okulu ve Boğaziçi Üniversitesi’yle Türkiye’de köklü izler bırakmış, siyaset, sanat, edebiyat gibi pek çok alanda Türkiye’nin en iyi yetişmiş insanlarını mezun etmişti. Türkiye’nin en “elit” eğitim kurumlarından birinin tarihine yolculuk.
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SEÇKİN EĞİTİM KURUMLARI
Yüksek fildişi kulelerden üniversitede memuriyete: ‘Akademik elitizm’
Boğaziçi Üniversitesi’nin yeni rektörü Melih Bulu’nun seçimle değil atanarak göreve başlaması üzerine başlayan protestolar akademinin özerkliği, liyakat ve otoriterleşmeyle ilgili olduğu kadar “akademik elitizm”le ilgili tartışmayı da alevlendirdi. Peki “Boğaz’a nazır viskisini yudumlayan” akademisyen imajı ne kadar gerçeği yansıtıyor? Akademinin “yüksek”liğine ilişkin tartışmanın tarihsel arka planı ve bugün içinde bulunduğumuz durum.
ARAP BAHARI'NIN 10. YILI
Mağrip’ten Maşrık’a bitmeyen bir ‘Arap Kışı’
10 yıl önce Tunus’tan başlayan Arap Baharı’nı, içsavaşların darbelerin, yeni baskıcı rejimlerin eski politikalarla ayakta kaldığı bir dönem izledi. 2018’den bu yana ise ilk vartayı atlatan rejimler “ikinci dalga” ile sarsılıyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da sürekli “buhar” üreten ancak piston olmadığı için dönüşemeyen krizin 10 yıllık muhasebesi.
HAREKETLİ EVLER TARİHİ
Baktın kar havası, evi döndür kör olası!
“Mobil mimari”, 20. yüzyıldan itibaren ev sakinlerinin hayatını hareketlendiriyor. Mimariye asıl hareket unsurunu taşıyacak olan düzenekler, öncü hamleler, yer veya konum değişikliği arayışları, mevsim özelliklerine göre konum alma avantajı da sağlayabiliyor. Estetik ve işlevsel özellikleriyle Türkiye ve dünyadan en iyi örnekler...
DAME NINETTE DE VALOIS
Türk balesinin kurucusu içimizdeki İrlandalı
Dünya bale tarihinin en önemli isimlerinden, İngiltere Kraliyet Balesi’nin de kurucusu Ninette de Valois, 1947’de 50 yaşındayken ülkemize gelmiş ve Türk balesinin temellerini atmıştı. Onun yetiştirdiği çocuklarla kurulan Devlet Balesi, ilk gösterisini bundan 60 yıl önce yapmış; “Madam” lakaplı Ninette de Valois olağanüstü kariyerini Türkiye’de taçlandırmıştı.