1975’te kurulan Yeraltı Maden İş Sendikası’nın tarihini anlatan kitap, Türkiye’deki madencilerin son 40 yıllık tarihine de ışık tutuyor.
Dünyada sendikal mücadelenin tarihi incelendiğinde, işçilerin en militan kesimlerinden birinin madenciler olduğu görülür. Bunun sebebi, amansız şartlarda çalışan, birlikte tehlikeler atlatıp canlarını birbirlerine emanet eden madenciler arasında diğer işkollarında olmayan bir dayanışma duygusunun gelişmiş olmasıdır.
Türkiye’de 1908’de II.Meşrutiyet’in estirdiği geçici özgürlük rüzgârı döneminde Selanik, Balıkesir Balya, Ereğli ve İstanbul’daki madencilerin örgütlenmeye başladığını görüyoruz. Cumhuriyet döneminde, özellikle 1946 yılı sonrasında maden işçilerinin örgütlenme çabaları ivme kazanmıştır. Sol hareketlerin geliştiği 1960’lı yıllardan itibaren ise tüm sektörlerde olduğu gibi madencilik sektöründe de sendikalı işçi sayısı büyük artış gösterir.
Maden işçilerinin Türkiye’deki tarihinin en çok iz bırakan sendikalarından biri Yeraltı Maden İş’tir. Dipnot Yayınları’ndan çıkan Yedi Kat Yerin Altından Uğultular Geliyor adlı kitap bu sendikanın ve maden işçilerinin 40 yıllık tarihini anlatıyor. Adını Nazım Hikmet’in şiirinden alan kitapta, 20 Temmuz 1975’te, “Sendikamız maden işçilerini devrimci ilkeler etrafında toplamayı amaç edinmiştir” denilerek kurulan sendikanın yöneticileriyle ve işçilerle yapılan söyleşiler kitabın ana gövdesini oluşturuyor.
Kitaptan, daha çok kırsal kesimdeki madenlerde örgütlenen Yeraltı Maden İş’in en büyük başarısının, madenlerin bulunduğu köy ve kasabalardaki halkın madenci olmayan kesiminin de sempatisini kazanması olduğunu görüyoruz. Bu durum, özellikle uzun süren grevler döneminde başarılı olmalarının da en önemli sebebi olmuş.
Genel başkanı Çetin Uygur’un adıyla özdeşleşen sendikayı diğer tüm sendikalardan ayıran en önemli özelliği ise yayıncılık alanındaki profesyonel faaliyetleri. Bugün çok tanınan bir çizer olan Selçuk Demirel’in sendika için tasarladığı afiş, broşür, takvim ve dergiler için fotoğraf çekenler arasında Fikret Otyam, Kemal Akıncı, Mete Akyol ve Sinan Çetin (evet bildiğimiz Sinan Çetin) gibi isimler yer alıyor.
Yeraltı Maden İş’in öyküsünü anlatan kitap, Türkiye’de emeğin ve solun tarihine ilgi duyanların beğeneceği, derli toplu bir çalışma olmuş. Sendikanın yayın sorumlularından İrfan Demirkol’un arşivindeki fotoğrafların da kitabı zenginleştirdiğini söyleyebiliriz.
