Kamu ödeneklerinin de artırılmasıyla arkeoloji son yıllarda Türkiye’nin Batı ile rekabete girdiği bir bilim dalı haline geldi. 2014’te gerçekleştirilen 150’yi aşkın kazıda açığa çıkarılan yapı ve buluntulardan en önemlileri…
1
Çorum – Çağlamaz Tümülüsü / MS 2. yüzyıl
MERMER ATÖLYELERİNİN KANITI
Sungurlu ilçesi yakınlarında yer alan ve Çorum Müze Müdürlüğü tarafından kurtarma kazıları gerçekleştirilen tümülüste tek sıra kesme taşlarla oluşturulmuş dikdörtgen bir çevre duvarı içinde mermer bir lahit açığa çıkarıldı. Lahit, Roma İmparatorluk Dönemi’nde Kuzey-Orta Anadolu’da ekol özelliği olan mermer atölyeleri bulunduğuna işaret etmektedir.
2
Manisa – Hastane Höyüğü / MÖ 3500
KENTSEL TAHRİBATIN ALTINDA
Akhisar ilçe merkezinde yer alan Hastane Höyüğü’nde Adnan Menderes Üniversitesi’nden Prof. Dr. Engin Akdeniz başkanlığında gerçekleştirilen kazılarda, ilk kez Geç Kalkolitik Çağ (MÖ 4000 – 3500) bulgularına ulaşıldı. Höyükte modern kentleşmenin neden olduğu tahribata rağmen, araştırmalar sabırla devam ediyor.
3
Kütahya – Höyüktepe / MÖ 2800- 2400
BARAJDAN KURTARILAN YERLEŞME
Kureyşler Barajı nedeniyle Kütahya Müzesi tarafından kurtarma kazıları ile araştırılan Höyüktepe’de önemli bir Erken Tunç Çağı yerleşmesi açığa çıktı. İçbatı Anadolu’nun zengin ve varlıklı Öntarih kültürleri için tipik bir yerleşim modeli sunan Höyüktepe’de bulunan kilden tanrıça heykelciği keşfedilmeyi bekleyen büyük bir tapınağa işaret ediyor olabilir.
4
Burdur – Hacılar Büyük Höyük / MÖ 3500
ZENGİNLİĞİ KORUYAN SURLAR
İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gülsün Umurtak tarafından kazılan Hacılar Büyük Höyük’te, testere dişi biçimli savunma sistemi açığa çıkarıldı. Erken Tunç Çağı’nın başlarına tarihlendirilen bu surlar, Büyük Höyük’ün barındırdığı ekonomik değerleri koruma çabasının bir ürünü olarak tasarlanmış olmalıdır.
5
Safranbolu – B. Göztepe Tümülüsü / MÖ 4. – 3. yy
KARADENİZ SOYLULARININ SIRLARI
Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım danışmanlığında gerçekleştirilen kazılarda, mezar odasını çevreleyen oldukça nitelikli taş duvarlara ulaşıldı. Büyük Göztepe Tümülüsü mezar odasının, Anadolu’nun arkeolojik açıdan az araştırılmış bölgelerinden olan Paphlagonia’nın (Batı Karadeniz) soylu hayatına ışık tutması bekleniyor.
6
Amasya – Yavruköy / MS 3. – 4. yüzyıllar
ANTİK AMASYA ELMASI
Elması ve kekliği ile meşhur kentte, Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen kazılarda açığa çıkarılan bir şapelin tabanında eşsiz bir mozaik keşfedildi. MS 3-4. yüzyıl tarihli bir villaya ait olduğu anlaşılan mozaiğin, meyveleriyle betimlenen bir elma ağacı ile keklik figürlerinden oluşan bir kompozisyonu var. Yapının, Erken Hıristiyanlık döneminde (MS 5-6. yüzyıl) şapele dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır.
7
Muğla – Hisarönü Batığı / MÖ 2. binyıl
45 METRE DERİNDEKİ BATIK
Batık, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Harun Özdaş tarafından Marmaris’in Hisarönü Körfezi’nde, kıyıdan yaklaşık 50 m açıkta ve 45 m derinlikte keşfedildi. İlk bulgular batığın MÖ 1500’lü yılların öncesine tarihlenebileceğine işaret ediyor. Batığın Anadolu kıyılarına seyahat eden ilk denizcilere ait olma olasılığı bulunuyor.
8
Gaziantep – Karkamış / MÖ 10. – 7. yüzyıllar
MAYINLARIN ALTINDAN ÇIKTI
Mayından temizlenerek arkeolojik araştırmalara açılan Suriye sınırındaki Karkamış’ta, Bologna Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nicolo Marchetti başkanlığındaki kazılarda kentin kralı Katuwa’nın sarayına (MÖ 900) ait olduğu düşünülen, ceylan taşıyan adamların betimlendiği beş ortostat ile Assur kralı II. Sargon’un sarayının tabanı ortaya çıkarıldı.
9
Van – Ayanis Kalesi / MÖ 7. yüzyıl
BENZERSİZ ASLAN BAŞI
Urartu dönemindeki adı Rusahinili eidurukai olan Ayanis Kalesi kazıları Atatürk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında devam ediyor. 2014 dönemi çalışmalarında Tanrı Haldi tapınak alanına açılan anıtsal bir girişte bulunan kireçtaşından bir aslan heykeli başı, Urartu kültürü açısından eşsiz bir bulgu olarak göze çarpıyor.
10
Şanlıurfa / MS 5. – 6. yüzyıllar
ANADOLU’NUN MOZAİK MERKEZİ
Müze Başkanlığı’nın Merkez, Siverek ve Birecik ilçelerindeki kurtarma kazılarıyla Şanlıurfa’nın mozaik bakımından ne denli zengin olduğu anlaşıldı. Çıkarılan Geç Roma Dönemi mozaikleri, yakın zamana dek antik Batı’nın elit değeri olarak görülen mozaik sanatının, Anadolu ve Suriye’de de yoğunlukla benimsendiğine işaret ediyor.
11
Bursa – İznik / MS 5. yüzyıl
GÖLÜN ALTINDAN ÇIKAN BAZILIKA
İznik Gölü’nde suların çekilmesi sırasında çekilen hava fotoğraflarıyla, erken Bizans dönemine ait olduğu anlaşılan üç nefli bir bazilikanın kıyı yakınlarında durduğu tespit edildi. Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin’in dünyaya duyurduğu ve Amerikan Arkeoloji Enstitüsü’nün 2014’teki 10 önemli keşif arasında gösterdiği bazilika planlı kilisenin, hangi azize adandığı ve hangi dönemde yıkıldığı, kazı çalışmalarıyla belirlenecek.
