Yaklaşık 150 yıllık fotoğraf, şehrin tarihî merkezini gösteriyor. Bizans dokusu üzerindeki camiler, türbeler ve hamamlar; İstanbul’da gelişen ticaretin ortaya çıkarmaya başladığı yeni kâgir binalarla yan yana. Beyazıt Kulesi’nden bu açı ile çekilen fotoğraflar yaygındır; ancak bu kare, muhtemelen bu açıdan alınan ilk görüntülerden biri. Henüz demiryolu Sirkeci’ye ulaşmamış, buradaki tesisler inşa edilmemiş. Fotoğraf 1870 dolaylarında çekilmiş olmalıdır.
1- Ali Paşa Sarayı: 1865’te inşa edilen saray yapısı Haliç ve Boğaz’a hakim kentin ticaret bölgesi yanında görkemli bir yapıydı. 1911’de geçirdiği yangın sonrasında uzun süre harabesi ayakta kalan yapı, halk tarafından “Yanık Saray” olarak anılmıştı. Bugün yerinde bir katlı otopark vardır. Büyükşehir Belediyesi yeniden inşası için bir proje yürütmektedir.
2- Çandarlızade Atik İbrahim Paşa Camii: 15. yüzyılın sonlarında Çandarlı ailesinden İbrahim Paşa’nın inşa ettiği cami 1894 depreminde zarar görmüş ve minaresi yeniden ancak daha kısa olarak inşa edilebilmiştir.
3- Yeni Camii: 1597’de Sultan III. Mehmet’in annesi Safiye Valide Sultan’ın inşasına başladığı cami ve külliye uzun süre terkedilmiş ve ancak Hatice Turhan Valide Sultan tarafından tamamlatılmıştır. İnşaatı tamamlandığında halkın verdiği “Yeni Camii” adı, sonrasında da yaşamıştır.
4- Turhan Valide Sultan Türbesi: Turhan Valide Sultan tarafından inşa edilen türbeye, 1683’de ilk olarak kendisi gömüldü. Sonrasında altı padişah ve hanedana mensup çok sayıda hanım ve sarayda yüksek rütbelere gelmiş hanımlar defnedilmiştir. Osmanlı dünyasının en zengin mezar yapılarından olan türbenin yanında Mısır Çarşısı denilen arasta bulunur. Bu çarşıya başlangıçta “Yeni Çarşı” ya da “Valide Çarşısı” denmiş, ancak 18. yüzyıldan itibaren Mısır Çarşısı ismini almıştır.
5- Haseki Hürrem Hamamı: Bugün İş Bankası Müzesi’nin bulunduğu yapının yerinde bulunan hamam, muhtemelen 16. yüzyılda Haseki Hürrem için yapılmıştı. 19. yüzyılda yıktırılan hamam arazisine Osmanlı başkentinin ilk postanesi inşa edilmiş, bina daha sonra farklı amaçlar için kullanılmıştır.
6- İrini/İrene Kulesi / Vigla Kulesi: Orta Bizans döneminde yaklaşık 1000 yıllarında inşa edilen kulenin ne amaçla kullanıldığı bilinmemektedir. Bu tür kuleler, saraylarda, manastırlarda ve savunma yapılarında kullanılıyordu. Üç katlı kulenin en üstünde dışarıdan görülmeyen dilimli bir kubbe vardır.
7- Büyük Valide Hanı: Kösem Sultan’ın Üsküdar’daki Çinili Külliyesi’ne vakıf olarak inşa edilmiştir. Üç avlulu hanın bir köşesinde İrini Kulesi denen Bizans kulesi bulunuyordu.
8- Bir Büyük Ahşap Konak: Osmanlı başkentindeki büyük ahşap konaklar, kent dokusunun seçkin örnekleriydi. Şehrin ticaret bölgesi ile kısmen iç içe olan mahallelerin arasındaki bulunan orta sofalı büyük konutlar, adeta kamusal yapılar kadar geniş alanlara yayılıyordu. Bu konakları kamu yapılarından ayıran, malzemeleridir.
9- Sepetçiler Kasrı: Topkapı Sarayı’nın dış köşklerinden olan kasır, kent surları üzerine inşa edilmişti. Topkapı Sarayı’nın terkedilmesinden sonra ebniye ambarı olarak kullanılan yapının çevresinde bir çok baraka yapılmıştır.
10- Demirkapı Askerî Hastanesi: Topkapı Sarayı bahçelerinden ve sarayın güvenliğinden sorumlu olan Bostancıların burada bir ocağı ve hastanesi bulunuyordu. Sonrasında bu Bostancı odalarının yerine büyük bir kâgir kışla yapılmıştır. Kışla bir süre sonra tıbbiye ve hastane olarak da kullanılmıştır.
11- 19. Yüzyıl Hanları: 19. yüzyıl ortalarından itibaren kâgir ticaret yapıları inşa edilmeye başlanmıştır. Bu hanlar, yüzyılın sonunda tüm semtte yaygınlık kazanacaktır.
