Kim tutar seni ölümden gayrı

Yarış hayatı boyunca müthiş başarılara imza atan, Türkiye’nin en sevilen yarış atı Bold Pilot geçen ay 22 yaşında öldü. Ölümüyle sevenlerini yasa boğan bu müthiş İngiliz safkanın hikâyesini, yarış dünyasını yıllardır yakından takip eden spor yazarı Mehmet Ayan yazdı.

Her spor dalı kendi kahramanlarını yaratır. Spor kültürünün oluşmasında en büyük etkiyi de bu kahramanlar yapar. Sporseverler, tutkunu oldukları sporlara bu kahramanlar aracılığıyla bağlanırlar. Güreşte Adalı Halil, atletizmde Sebastian Coe, futbolda Zico, basketbolda San Epifanio, voleybolda Paidar Demir neyse at yarışlarında da Bold Pilot odur. O da diğerleri gibi gerçek bir kahramandır.

Kahramanımız Bold Pilot, 21 Nisan 1993 günü doğdu. Annesinin adı Rosa Palumbo, babasının adı Persian Bold’du. Babasından esinlenip Bold Pilot dediler adına. Sahibi Özdemir Atman, Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından Fevzi Çakmak’ın yaveri Ahmet Atman’ın oğluydu. Özdemir Bey de Türkiye’de modern atçılığın ilk adımlarını atan ve kökleşmesini sağlama yolunda büyük emekler sarfeden babası Ahmet Atman gibi atçılığa tutkundu. Birçok önemli safkan koşturmuş, birçok zaferin mümessili olmuştu.

Daha ilk günden Özdemir Atman’ın dikkatini çekti bu müthiş safkan. Adeta Atman’ların Boğaz’daki yalısına bereketiyle gelen bir torundu Bold Pilot. Hem Özdemir Bey, hem de eşi Maral Hanım, kızları Esra, Begüm, Lale ve Zeynep, Bold Pilot’ın üzerine titrediler ve el bebek gül bebek büyüttüler.

Yarış yerine ilk geldiği günden itibaren gözler hep ondaydı, ahırın nadidesiydi. Aslan gibi delişmen bir erkek at olmasına karşın inanılmaz duygusaldı da. Daha ilk zamanlarında kendisine can yoldaşı olacak bir jokey aranmaya başlandı. Bold Pilot’ı yeri geldiğinde sevgi ve şefkatle okşayacak, yeri geldiğinde tatlı sert uyarıp, çok afedersiniz “Çüş” diyecek, bazen de son 400 metrede “Hadi oğlum” diye haykırıp onunla zaferlere koşacak bir jokeydi aranan.

Bu can yoldaşının da Bold Pilot ayarında olması kaçınılmazdı. Ve sonunda, Türk jokeyliğinde Ekrem Kurt, Mümin Çılgın, Süleyman Akdı gibi efsane isimlerin arasına gireceği, hatta onları geçeceği daha o günlerden belli olan Halis Karataş uygun görüldü. Sivaslı fakir bir ailenin çocuğu olan Karataş, zaten jokeyliği ve –kendi tabiriyle- hayatı öğrendiği Özdemir Atman’ın çok yakınındaydı ve Bold Pilot’a can yoldaşı olmaya en büyük adaydı. Atman’a o kadar yakındı ki, birkaç yıl sonra kızı Begüm’le evlenip damadı da olacaktı.

Karataş’la müthiş bir ikili olan Bold Pilot, galoplar, sprintler, 200 metreler, 800 metreler derken nihayet gerçek anlamda er meydanına çıktı. İlk resmi yarışı için çim pistte arz-ı endam ettiğinde tarihler 28 Mayıs 1995’i, saatler 14.30’u gösteriyordu. 900 metrelik koşuda kendinden bekleneni yaptı ve Halis Karataş’la kazandı. İkinci koşusu 24 Haziran’daydı ve çıkıp aynı şekilde kazandı yarışı. Bütün saha onu konuşuyor, Bold Pilot adı artık dilden dile dolaşıyordu. İlk 12 koşusunda dokuz kez birinci, yalnızca üç kez ikinci olup müthiş bir başarıya imza attı.

Ve ertesi yıl, yarış camiasının en önemli yarışı olan Gazi Koşusu için daha aylar öncesinden favori gösteriliyordu Bold Pilot. 1927’de Atatürk’ün emriyle koşulmaya başlanan, üç yaşındaki safkan İngiliz taylarının yarış hayatları boyunca yalnızca bir kez katılabildiği Gazi Koşusu bütün camia gibi Atman ailesinin yüreğini de pır pır ettiriyordu.

Nihayet büyük gün geldi çattı. Bold Pilot, 23 Haziran 1996’daki Gazi Koşusu’nda öyle bir performans gösterdi ki, 2400 metrelik mesafeyi 2 dakika 26 saniye 22 saliselik sürede koştuğunu görenler gözlerine inanamadı. Bu bir rekordu. Hâlâ kırılamayan ve kırılması epey zor olan bir rekor üstelik. O günün unutulmaz görüntüsü, ikinci olan Damista’nın jokeyi Süleyman Akdı’nın bitiş çizgisini geçtikten sonra daha at üstündeyken Bold Pilot’ın yanına gidip jokeyi Halis Karataş’a “çak” işareti yapıp kutlamasıydı. Bu Karataş’a olduğu kadar, Bold Pilot’a da gösterilen saygının ifadesiydi. Bold Pilot o gün Türkiye’ye mal oldu. Her yerde onunla ilgili haberler çıkıyor, yarışlarla ilgisiz insanlar bile adından sözediyordu. Ona tutulup, yarış sevdalısı olan birçok insan olduğunu biliyorum.

Doğrusu, en sevdiğim atları sıralamamı isteseler, Bold Pilot’tan önce sayacağım birçok at çıkar. Onun jenerasyonundan, Rıdvan Dilmen’in Şafak’ı, Şerafettin Gedik’in Beretta’sı, Davide Franco’nun Narino’su, Karamehmet ailesinin Black Pearl’ü… Ya da sonraki jenerasyondan tabiri caizse aşık olduğum kısrak Fair Tail, ezeli şampiyonum Trapper. Ama saygı duymak deyince bir durmak gerekir. Bold Pilot sıraladığım bu atların hepsinden daha fazla saygıyı hak etti. Sadece en başarılı yarış atı olması ya da Gazi’de kırdığı rekorla ilgili değildir bu. Aynı zamanda, insanların kafasındaki “at yarışı yalnızca kumardır” önyargısını kırdığı için de en büyük saygıyı hakeder Bold Pilot.

15 Eylül 1996’da koştuğu unutulmaz Uluslararası Boğaziçi Koşusu’nda tribündeydim. Yarışın favorisi olan ve Almanya’dan gelen Galtee ile verdiği birincilik mücadelesine canlı tanıklık etme ayrıcalığına erişenlerden biriydim yani. Adeta milli müsabaka gibi geçti yarış. Son 400 metrede herkes milli maçta Türk futbolcusunu, Türk atletini, Türk güreşçisini alkışlıyor gibiydi. Tüylerim bugün bile diken diken oluyor. Adını Gazi Koşusu’nda duymayanlar o gün duydu. Yeni yeni endüstriyelleşen ve daha geniş kitlelere ulaşmaya başlayan at yarışları döneminin ilk büyük kahramanıydı artık.

Gazi Koşusu sonrası TRT muhabiri Ender Asman, Özdemir Atman’a mikrofon uzatıp “Bold Pilot’ı kaça satarsınız?” diye sormuş, Atman “Merkez Bankası’nı verseler satmam” demişti. Bir atın kıymetini en iyi anlatan sözlerden biridir bu değer biçilememe hali.

Elbette her büyük şampiyon gibi onun da kariyerinin bir sonu olacaktı. 16 Ağustos 1998 günü en son yarışına katıldı. Kariyeri boyunca aldığı iki dördüncülükten birini o gün almış, pistlere dördüncülükle veda etmişti ama kimin umrunda! Sahneyi ayakta alkışlanarak terk etti Bold Pilot.

Sonra baba oldu. Bir sürü yavrusu, torunu koştu ama hiçbiri onun yakınından bile geçemedi. 30 Haziran 2013’te, Gazi Koşusu öncesi 20 yaşındayken resmi jubilesi yapıldı. Doğrusu pek şampiyona layık bir jubile olmamıştı bu, ama olsun.

Bold Pilot’ın sahibi Özdemir Atman, bu müthiş atın sayısız büyük zaferine tanıklık ettikten sonra 2000 yılında vefat etti. Atman’ın, Bold Pilot’ın jokeyi Halis Karataş’la evlenen kızı Begüm Atman ise 2014 yılında genç yaşında hayata gözlerini yumdu. Artık Bold Pilot da yok hayatta. Türk atçılığının başı sağolsun. Rahat uyu büyük şampiyon, gönül sayfamızdaki yerin ömür boyu kapanmayacak. 

JOKEYİ ANLATIYOR

Eşkâliyle, edasıyla tam bir şampiyon

Bold Pilot’ın birlikte başarıdan başarıya koştuğu ünlü jokey Halis Karataş için anlamı çok büyüktü. Karataş, “Hayatımda çok önemli bir yer tutuyordu” dediği Bold Pilot’la ilişkisini Yarış dergisinden Reşat Köstem’e anlatmıştı.

Özdemir (Atman) Bey yeni sezonda koşacak taylarını kışın çalıştırmamı ve puan vererek aralarında bir sıralama yapmamı isterdi. 1995 Şubatında birkaç tayı çalıştırdıktan sonra sıra Bold Pilot’a geldi. Bold Pilot’tan iner inmez Özdemir Bey’e “Beyim ben bunda kalayım” dedim. O yılın tayları arasında Nedym de vardı ve o da çok kabiliyetliydi. Özdemir Bey, Nedym’i kastederek “Bir de bunu çalıştır kararını ondan sonra ver” dese de, “Yok beyim, bu tay bende kalsın” dedim. Eşkâliyle, edasıyla tam bir şampiyondu. (…)

Diğer atların sabah idmanını 10-15 dakikada tamamlarsınız, onun idmanı ise 30-35 dakika sürerdi. Önce uzun uzun etrafını izler ve sonra kendini iyi hissettiğini belli edince idmana başlardık. İdmanda önünde at göstermemeye gayret ederdim, çünkü öndeki atı yakalayıp geçmeye çalışırdı. (…)

1997’de şiddetli yağmur yağmış ve ahırların yanındaki duvarlardan biri yıkılmıştı. Sabah idmana götüreceğiz ama ne mümkün. Ahırdan çıkınca yıkık duvara bakmaya başladı. Adım atmıyordu. Ertesi sabah yine aynı. Özdemir Bey, “ben senin derdini anladım’ dedi ve duvarı yaptırdı. Ertesi gün duvarın yerinde olduğunu görünce aksilik çıkarma- dan eskisi gibi sahanın yolunu tuttu.

Jübileyle veda

Bold Pilot, 30 Haziran 2013’te Gazi Festivali etkinlikleri çerçevesinde Veliefendi’ye getirilip bir kez daha sevenleriyle buluşturulmuştu. Hipodromu dolduran binlerce yarışsever, kendisini dakikalarca ayakta alkışladı.