Şubat
sayımız çıktı

Mustafa Kemal’in Suriye Günleri

Filistin-Suriye Cephesi Nasıl Çöktü?


birinci dünya savaşı’nda orta doğu’daki hesaplaşma “kanal cephesi” adıyla başlar. sonra “sina-filistin” adını alır. sina da elden çıkınca “filistin-suriye cephesi” olarak anılır. bu yazının konusu filistin-suriye cephesi’nin çöküşü olacaktır. çöküş, ingilizlerin 19 eylül 1918’deki saldırısıyla başlayacak; nablus muharebesi, şam’a doğru ilerleme ve halep’in işgali olmak üzere üç aşamadan geçecek, tarih yaprakları 30 ekim 1918’i gösterdiğinde cephenin öyküsü son bulacaktır.

Mustafa Kemal’in Suriye Günleri
VII. Ordu Komutanı Tümgeneral Mustafa Kemal Paşa Şam’da. (3 Eylül 1918)

Mustafa Kemal Paşa 7. Ordu Komutanı Oluyor
Sultan Reşad’ın 3 Temmuz 1918’de ölümüyle Vahideddin tahta geçer. Mustafa Kemal, veliahtlığı zamanında 20 Aralık 1917’de başlayan Almanya seyahatinde ona eşlik etmiştir. Seyahat sonrası hastalığı iyice artar. Avusturya’ya gider tedavi için. Kolibasilidir konan teşhis. Tedavi Karlsbad’da devam ederken taht değişimi yaşanır. Israrla İstanbul’dan çağrılır. Tedavisi bitmeden ülkeye döner. Dört kez padişahla görüşür. İlk görüşmesinde ülke hakkında kaygıları, Almanların gerçek niyetleri gibi konularda düşüncelerini açıklar. Vahideddin’e ordunun başına geçmesini ve kendisine bir kurmay başkanı atamasını önerir. Genelkurmay Başkanı olmak istediğini hissettirir.1 Ancak Enver Paşa’nın Mustafa Kemal’i uzaklaştırma hamlesi başarılı olur. 5 Ağustos 1918’de Vahideddin iki Alman generalin yanında Mustafa Kemal Paşa’ya Suriye’de 7. Ordu’ya atadığını bildirir. Mustafa Kemal Paşa çıkışta Enver Paşa’yı görür. Kendini tutamaz; “Tebrik ederim, muvaffak oldunuz.” der. Padişah atamasının usul dışılığına ve Suriye’deki olumsuzluklara işaret eder, “Hiç olmazsa biraz esaslı önlemler üzerinde konuşalım.” der. Enver Paşa güler…2

Bu içeriğe erişmek için Şubat 2025 | 122. Sayı | E-Dergi satın almanız gerekir.