Eylül 2024 Sayımız Çıktı

Suha Çalkıvik

Çiçek Arif: Binbir renkli bir aydın

Türk sinemasının ve sa­nat dünyasının efsanevi isimlerinden Arif Keskiner, 86 yaşında yaşamını yitirdi. 1 Kasım 1938’de Osmaniye’de doğan Keskiner ilk ve ortaoku­lu burada tamamladıktan...

‘Hamfendi! Kapıy kitleyip bi dakkaya geliyom aşaaya’

Türkçeyi iyi kullandığı düşünülen insanlar bile konuşurken zaman zaman bazı hatalar yapar. Bunlardan biri de “atlama” (sesi yutma) diye tanımlanan söyleniş bozukluğu, ünlü ve...

‘Baş’ımız ağrır, ‘kafa’mız kızar ‘kelle’ ise işkembecide olur…

Anlamlarının aynı olduğunu sandığımız sözcüklerin kullanım yerleri çoğu defa farklı olabilir. Sözgelişi “baş-kafa-kelle” aynı anlamda gibi görünürler ama aynı yerlerde kullanılamazlar. “Yüreksiz” adam korkaktır;...

Ataerkil zihniyetin tezahürü basmakalıp ve cinsiyetçi dil

Kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılık anlamına gelen “cinsiyetçilik” örtük veya açık biçimde günlük hayatımızda var olmaya devam ediyor. Cinsiyete dayalı...

İTÜ Radyosu: Varolsun ilimin sesi ve koruyucuları!

Devlet radyoları dışında yayın yapan İTÜ Radyosu, 78 yıllık tarihinde birçok ilk yayına ses oldu. Kapatıldı, açıldı, engellendi ama susmadı. Birçok hocanın, gönüllü çalışan...

Deyimler dilin zenginliğidir: Değişmez, değiştirilemez…

Sözcükleri eksiltilemeyen, arttırılamayan ve yerleri değiştirilemeyen, biçim ve anlam olarak kalıplaşmış dil birliklerine deyim diyoruz. Bunlar “oldukları gibi” kullanılmalıdır; aksi takdirde anlatım bozukluğu olur....

Özne yüklemde saklanır, diğer türlü uyum bozulur…

Bir cümlede özne genellikle yalın hâlde bulunur. Özne yalın değilse özne-yüklem uyumsuzluğu vardır. Özne ile yüklem arasında, kişi, tekillik-çoğulluk ve olumluluk-olumsuzluk yönlerinden uyum olması...

‘E’ deyip geçmeyin hemen sesini doğru telaffuz etmeden

Alfabemizin altıncı harfi E, çene durumuna göre geniş, dudak durumuna göre düz, dil durumuna göre önde çıkarılan, ince ünlü bir sestir. Alfabede en çok...

‘Sesiyle Türkiye’yi etkiledi, 95 yaşında sessizce gitti…’

Cumhuriyetin 100. yıldönümünde vefat eden Jeyan Mahfi Ayral Tözüm, seslendirme işini aşkla, tutkuyla yapmış, Türkçeyi mükemmel kullanan bir zarafet abidesi ve üstün yetenekli bir...

E şimdi n’olmuş yani, ‘lafın tamamı so what yani’

Popüler kültürün etkisiyle dilin sokaktaki kullanımı, bazı sözcüklerin (yani, aynen, aynen öyle vb.) kavram alanını genişletse bile anlatımı kısırlaştırmaktadır. Daha az sözcük kullanan, sığ...

Konuğumuzlan tartışçaz şimdi lütfen bizimlen kalın…

Bulundukları yörenin ağızlarını yaşatmak ve kültürel değerini korumak konusunda yerel ölçekli radyo ve TV kanallarının işlevleri önemlidir. Ancak sürekli program üreten ve yayıncılık deneyimi...

Aç parantez, kapa parantez: Sadece hâli tarif eden işaret

Batılı anlamda noktalama işaretleri Türkçede ilk defa Tanzimat döneminde kullanılmaya başlandı. İlk çeviriler ve uyarlamalarda, o dönemde “mu’tarıza” karşılığı olarak “parantez” görülür. Şinasi’den Ahmet...