Süveyş Kanalı’ndan (1869) sonraki dönemde yapımına karar verilen Panama Kanalı, özellikle bölgedeki ağır siyasi, coğrafi ve iktisadi problemlerin etkisiyle şekillendi. Fransızlardan sonra ABD’nin 20. yüzyıl başında sürece müdahalesi, sağlık sorunlarının büyük ölçüde çözümü ve Panama adında yeni bir ülke oluşturulmasıyla birlikte kanalın yapılması sağlandı.
Panama Kanalı, tamamlandığı 1914’ten beri dünyada değişen tüm ekonomik, siyasi faktörlere ve gemicilikm teknolojilerine rağmen hâlâ en önemli su yollarından biri.
Panama Kıstağı’na bir kanal inşa etme projesi düşüncesi yüzyıla, Şarlken dönemine kadar uzansa da, projeyi hayata geçirme fırsatı Britanya ve ABD rekabetinin ardından 19. yüzyılda bir Fransız şirketine kısmet (!) olmuş. Kolombiya Cumhuriyeti’nin Ferdinand de Lesseps’in başında bulunduğu bu Fransız şirketini tercih etmesinin sebebi ise, aynı ekibin 1869’da Süveyş Kanalı’nı tamamlamış olması idi. Buna rağmen De Lesseps ve şirketinin kanalı tıpkı Süveyş’teki gibi deniz seviyesinde inşa etmeye çalışması; sarıhumma, sıtma gibi hastalıklarla mücadelede zayıf kalınması (ve binlerce işçinin ölümü); Fransa’da kanalla ilgili siyasilere dağıtılan rüşvet zincirinin ortaya çıkması neticesinde patlak veren Panama Skandalı’ndan dolayı Fransızlar bu dev projeden çekilmek zorunda kaldı.
Kolombiya Cumhuriyeti’nden koparılan yeni Panama Cumhuriyeti 1903’te ABD ile anlaştı; Savaş Bakanlığı’na bağlı kurulan komisyon 10 yıllık uzun bir inşa sürecinin ardından 1914’te kanalı tamamlayabildi.
Ağustos sayısı tüm Türkiye’de bayide ve web sitemizde!
