Kasım
sayımız çıktı

Özgün Uçar

‘Bozkurt’a önce Solcular ve devlet sahip çıktı; Sağcılar ise karşı geldi!

Yakın tarihimizde radikal muhafazakar/Türkçü kesimin ana sembol kabul ettiği bozkurt, İstiklal Savaşı ve sonrasındaki erken cumhuriyet döneminde hem yeni devleti hem Mustafa Kemal’i simgeliyordu....

1911: Ve Mustafa Kemal Bey tarihin objektifinde görünür!

20. yüzyıl başları, Osmanlı Devleti’nin büzüştüğü, milletin can derdine düştüğü dönemdir. Bu karanlık yıllarda, ülkeyi bir vatan yapmak için yola çıkan fedakar subaylar arasında...

Türkiye’de 1 Mayıs’ın ilkleri: Dizelerle duyuldu işçinin sesi

Osmanlı Devleti’nin son iki yılında (1922-1923) Türkiye’de de başlayan 1 Mayıs kutlamaları, dönemin dergilerinde de karşılık buldu. Özellikle şiirlerle-çizimlerle yansıtılan 1 Mayıs için, başta...

Cemil Cem: Türk karikatürü onun çizgileriyle mizah oldu

20. yüzyılın başında Fransa’da Dışişleri’nde görevliyken karikatürle ilgilenmeye başlayan Cemil Cem, sonraki hayatını bu sanata vakfetti. Önce Kalem dergisinde çizen, sonra kendi adını taşıyan...

Cumhuriyetin Resimli Ay’ı yayıncılığın öncü yıldızıydı

Cumhuriyetin ilk kadın gazetecisi ve yayıncısı Sabiha Sertel’in, eşi Zekeriya Sertel’le birlikte 1924’te çıkarmaya başladığı Resimli Ay dergisi, yeni dönemin ilim-irfan belgesi, kültür lokomotifi...

İlk resimli mizah gazetesi: Konuşan-çizen Türk Papağan

Yayıncı Karabet Keşişyan tarafından 1908-1909’da çıkarılan Musavver Papağan (Resimli Papağan) adlı 4 sayfalık gazete, hem içerik hem teknik bakımdan Türkiye’de bir ilkti. Örneği ve...

‘Vatan haini’ Nâzım’ın ‘vatan şairleri’ne karşı çıkışı!

Cumhuriyet döneminin özellikle edebiyat alanındaki ilk ve en büyük kamplaşması 1935’ten itibaren yaşanır. Nâzım Hikmet’in hedefinde, hiç sorgulanamaz denecek bir isim, “vatan şairi” Nâmık...

Ne poşete konuldular ne de sansüre uğradılar!

Mehmet Asaf 1920’li yıllarda erken cumhuriyet döneminin ilk müstehcen edebiyat metinlerini kaleme almış, bunlar kapış kapış satılmıştı. Yazarın, cinsel çağrışımlar yaptıran isimlerle yayımladığı bu...

Atatürk’ü anmak: Kadını, işçiyi, demokrasiyi savunmak

1946’da sadece 6 sayı çıkabilen Yığın dergisi, hem olağanüstü yazarları hem de farklı fikirleri biraraya getiren çizgisiyle dikkati çeker. Mustafa Kemal’in güçlü cumhuriyet fikri;...

Türk basınında bir öncü: Yirminci Asırda Zekâ dergisi

Bahâ Tevfik’in 1912’de “gençleri muasırlaştırmak” için çıkardığı Yirminci Asırda Zekâ dergisi, ilklerin dergisidir. Kadın resimleri, hatta “nü”ler Türk basınında ilk defa burada yer alır....

Cumhuriyetin Güleryüz’ü Mustafa Kemal’in süngüsü

Sedat Simavi’nin çıkardığı Güleryüz dergisi, Millî Mücadele’nin çetin zamanlarında Mustafa Kemal’in yanında yer alan tek mizah yayınıydı. Kurtuluş Savaşı’nın zafere giden yollarını, Mustafa Kemal’in...

Hapislerde geçen bir hayat yasak tanımaz bir edebiyat

1963’te vefat eden Türkiye’nin-Türkçenin en büyük şairlerinden Nâzım Hikmet, ülkesindeki hayatının büyük kısmını hapiste geçirdi. Eserleri uzun yıllar boyunca yasaklandı. Başka kitaplarda, dergilerde, filmlerde...