Philipp Ferdinand von Gudenus tarafından 1740’ta yapılan İstanbul panoraması, Beyoğlu/ Pera yamaçlarındaki Fransız Sarayı teraslarından hazırlanmış izlenimi vermekte. Panorama, Cihangir’den başlayıp Kasımpaşa’ya kadar Beyoğlu semtlerini önde arkada Üsküdar ve Haliç’in üzerinde, suriçi İstanbul silueti ve şaşırtıcı ayrıntılar ile işlenmiş. Adeta fotoğraf sadakatinde hazırlanan çizim, uzun bir gözlemin sonucunda oluşturulmuş. Detayların bazılarının yerinde yapılan ziyaretlerle, bazılarının dürbün ile izlenerek hazırlandığı tahmin edilebilir.
1. (ASYA)ÜSKÜDAR ARKASINDA TEPELER İstanbul Boğazı’nın Asya yakasında Çamlıca başta olmak üzere yüksek tepeler görülüyor. Bunların önünde Üsküdar yerleşimi genel hatları ile işlenmiş.
2. (AVRUPA)BEYOĞLU SIRTLARI-CİHANGİR İstanbul Boğazı’nın Avrupa yakasında Beyoğlu/Pera sırtlarında Fransız Sarayı teraslarından Cihangir, Tophane semtleri görülüyor. Arada minareler, mescit ve camileri gösterse de tek tek tespit güç.
3. TEPE PENCERELİ EVLER 18. yüzyıl İstanbul’unda evler genellikle tepe pencerelerine sahip. Ahşap kepenklerle kapatılan pencereleri üzerinde küçük bölümlerinde camlar olan sabit pencereler odalara ışık sağlıyordu. Büyük levha camların rahatlıkla üretildiği 19. yüzyıl ortalarından itibaren bu tür evler hızla yok oldu.
4. ÜSKÜDAR MİHRİMAH SULTAN CAMİİ Mihrimah Sultan’ın Mimar Sinan’a inşa ettirdiği iki minareli cami Üsküdar siluetinde tespit edilebilen tek ibadethane.
5. KIZ KULESİ Üsküdar önlerindeki küçük bir kayalık üzerindeki kule basit detaylarla işlenmiş. II. Mahmut tarafından yenilenmeden önceki haliyle görülüyor.
6. KARACAAHMET MEZARLIĞI Üsküdar sırtlarındaki kentin en büyük Müslüman mearlıklarından Karacaahmet dev bir selvi korusu halinde görülüyor.
7. ÜSKÜDAR SARAYI Topkapı Sarayı’nın karşısında Asya kıyılarında bulunan bu saray, İstanbul’un izlendiği en keyifli yerlerden biriydi. 19. yüzyılda yokolan saraydan günümüze sadece Harem dairesinin adını yaşatan Harem iskelesinin adı kaldı.
8. KADIKÖY Antikçağın meşhur Khalkedon kentinin yerinde yaşayan küçük Kadı Köyü birkaç yapıdan oluşan evleriyle görülüyor.
9. TOPHANE DÖKÜMHANESİ Kanunî devrinde inşa edilen Tophane’nin üzerinde, III. Selim devrinin başlarında yapılan kubbeler görülüyor. Kubbelerin mavi rengi kurşun kaplamayı tanımlıyor.
10. TOPHANE I. MAHMUD MEYDAN ÇEŞMESİ 1730’larda Tophane Meydanı’nda deniz kenarında inşa edilen meydan çeşmesi geniş saçakları, süs kubbeleri ve alemleri ile detaylı şekilde gösterilmiş.
11. KILIÇ ALİ PAŞA CAMİİ 16. yüzyılda Kaptanıderya Kılıç Ali Paşa’nın inşa ettirdiği külliyenin cami ve hamamının kubbeleri şematik olarak işlenmiş. Caminin tek minaresi de siluetin belirgin unsurlarından biri.
12. BOĞAZİÇİ Kentin Asya ve Avrupa’daki yerleşim alanlarını ayıran Boğaz adeta boş sadece Tophane önlerinde kıyıya yakın giden dört büyük kayık kürekleri ve içlerindeki kalabalık yolcuları ile izlenebilmek.
