İtalyan Yarımadası 14.-16. yüzyıl arasında barışın hiç olmadığı uzun bir dönem yaşadı. Bunların neredeyse tümünde “condottieri” denilen paralı askerler, şu veya bu devlet adına savaştı, yağmaladı, ihanet etti, haraç istedi, katletti. Ünlü Floransalı düşünür Machiavelli bunu eleştirmekle kalmadı, kendi yurttaşlarıyla “millî ordu”nun ilk örneğini oluşturdu.
İsmi siyasi entrikayı çağrıştıran, “iktidara giden yolda her yol mubahtır” sözünün atfedildiği Niccolò Machiavelli (1469-1527), aslında Rönesans’ın en parlak düşünürlerinden biriydi. Ortaya tezler atmakla kalmamış, bunları uygulamıştı. İlgilendiği iktidar sorunlarının başında da askerî güç geliyordu. Hayatı boyunca paralı askerlerle ilgili düşünmüş, soruna çözüm üretmiş ve bizzat denemişti.
“Paralı askerler yararsız ve tehlikelidir”. İşte Floransalı düşünürün en önemli sözlerinden biri buydu. Başyapıtı Hükümdar’da (Il Principe) şöyle yazıyordu: “Topraklarını korumak için paralı askerlere güvenen kişi, asla istikrarlı veya güvenli bir saltanat süremez”.
Machiavelli’nin paralı asker saplantısında şaşılacak bir yan yoktu; çünkü Ortaçağ sonundan 16. yüzyıl başına kadar İtalyan yarımadasında başlıca askerî strateji, paralı askerlere dayanan bir savaştı. İtalya, toprak anlaşmazlıkları ve siyasi entrikalara kilitlenmiş, birbirine rakip bölgesel güçlere bölünmüştü. Bir yandan da bankacılık ve ticaret büyük bir servet üretmeye başlamıştı. Bu birikim “condottieri” (çoğulu “condottiere”) denilen sözleşmeli komutanlar ve emirlerindeki birliklerin ağzının suyunu akıtıyordu. Condottieri, İtalyanca “kontrat, sözleşme” anlamına gelen “condotta” kelimesinden geliyordu. Bu askerler, ödenecek bedel uygunsa herhangi bir kent devleti için savaşmaya hazırdı.
Ağustos sayısı tüm Türkiye’de bayide ve web sitemizde!
