İstanbul Beyazıt meydanında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü Vezneciler alt geçidi yenileme çalışmalarında, asfaltın hemen altından Roma dönemi iki lahit kapağı çıktı. Anlaşılan lahit (sandık şeklindeki mezar) kapakları belirlenemeyen bir dönemde yerlerinden çıkarılıp buraya taşınmış. Eserler koruma amacıyla İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne kaldırıldı.
Söz konusu alan, antik Byzantion kentinin nekropolüydü. Bu büyük mezarlık alanı Çemberlitaş, Çarşıkapı’dan Laleli’ye kadar uzanıyordu. Daha 4. yüzyılda Konstantinos’un kenti başkent haline getirmesi ile bu mezarlık kent içinde kaldı. Mezarların üzerine binalar inşa edildi. Aynı dönemde bölgeye günümüze kadar varlığını koruyan büyük bir meydan yapıldı.
Bizans uzmanı arkeolog Dr. Kerim Altuğ, lahitlerin ve bölgenin tarihine dair şu yorumu yaptı: “1943-1947 arasında Beyazıt’ta inşa edilen İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi binasının temel kazıları sırasında, antik Byzantion nekropolüne ait çok sayıda arkeolojik bulgu elde edilmiştir. 1965’te inşa edilen Vezneciler trafik tünelinin yapımı sırasında gerçekleştirilen kazılarda dikkate değer arkeolojik veriler sağlanmıştı. Ağustos ayında Vezneciler trafik tünelinin yenileme çalışmaları esnasında gün ışığına çıkan ve Roma İmparatorluk Çağı’na tarihlenen iki adet lahit kapağı ise antik Byzantion kentinin nekropolüne ait olmaları bakımından İstanbul’un kentsel geçmişine dair en erken bulgulara örnek teşkil etmektedir.”
