1950’den itibaren ülkemizde Bahar ve Çiçek Bayramı olarak ortaya çıkan etkinlikler binlerce insanı sokağa döküyordu. Gazetesi, kitapçığı, eğlenceleriyle meşhur bu dönem, İstanbul halkının Gülhane Parkı gibi doğal bir güzelliği Fahrettin Kerim Gökay sayesinde tekrar farketmesini sağladı.
50’li yılların meşhur vali ve belediye başkanı.
İstanbul halkının hakkında, “Mini mini valimiz ne olacak halimiz” diye tekerlemeler oluşturduğu Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ın valilik ve belediye başkanlığı sırasında İstanbullulara hediye ettiği bir eğlence yöntemi “Bahar ve Çiçek Bayramı”dır. 1950’den başlayarak 1957’ye kadar sekiz yıl boyunca Gülhane Parkı’nda binlerce kişiye ucuz, keyifli, neşeli eğlenme, alışveriş fırsatı sağlayan bu sosyal etkinlik, bir dönem İstanbul yaşamına damga vurmuş olaylardandır.
“İstanbul’un kütüğünü tutan adam” olarak bilinen Reşat Ekrem Koçu’nun ünlü ansiklopedisine madde olarak yazdığı bu sosyal etkinlik, Koçu’nun ifadesiyle şöyledir: “İstanbul halkının, İstanbul halkı arasında da bilhassa orta ve dar gelirlilerin çocukları ile beraber eğlenmeleri için İstanbul Valisi ve Belediye Reisi Ord. Prof. Fahreddin Kerim Gökay’ın eseri olarak ilk defa 1950 yılında tertib ve tesid edilmiş ve bu seçkin devlet adamının İstanbul valiliği ve belediye reisliğinden ayrıldığı 1957 yılına kadar sekiz sene tekrar edilmiş, 1958 yazından itibaren de tesidi terk edilmiştir. 1950 ve 1951 yıllarında üçer gün süren Bahar ve Çiçek Bayramı, 1952’den itibaren Gülhane Parkında bir ay süren bir sergi-panayıra inkılab etmiş, 1956 ve 1957 yıllarında da bütün yaz boyunca uzatılmıştı”.
Fahrettin Kerim Gökay bayram açılış konuşmasında (Bartın Üniversitesi üyesi Mustafa Mutlu’nun saptamasına göre) bu etkinliğin amacını şöyle açıklamaktadır: “Ben hemşehrilerimin bol bol eğlenmesini istiyorum. Bunun için parasızlık bir mani teşkil etmemelidir. Vatandaş pahalı olduğu için eğlenceye mi gidemiyor, eğlenceyi biz onun ayağına getireceğiz. Nitekim işte bu bahar şenliklerini de onun için yapıyoruz”.
Demokrat Parti döneminde uygulanan bu şenlikler daha sonraki yıllarda birkaç kez tekrarlanmış ama devamlılık arz etmemiştir. 1987-1994 arasında da “Gülhane Şenlikleri” adıyla formatı farklı olarak bir kez daha tekrarlanan bu sosyal etkinliğe kalabalık halk konserleri damga vurmuştur.
İlk iki yıl üç gün süren, daha sonraki yıllarda süresi uzayıp hatta bütün bir yaza uzayan bu şenliklerin en meşhuru 1954’tedir. Bu yıl içinde “İstanbul Bahar ve Çiçek Bayramı, 22 Mayıs-31 Temmuz 1954” künyeli bir festival katalogu ve Bahar ve Çiçek Bayramı başlıklı bir gazete çıkarılmıştır. 1954 yılının 22 Mayıs’ında başlayan şenliklerin devamında 26 Temmuz’da çıkarılmaya başlanan gazete, o sene sadece sekiz sayı yayımlanmıştır. Gazetenin sahibi Mustafa Kızıltan olmakla birlikte, esas yayıncılık faaliyeti yazıişleri mesul müdürü İhsan Hınçer’in üzerindedir. Türkiye’nin sayılı halkbilimi uzmanlarından biri olan İhsan Hınçer (1916-1979) uzun yıllar İstanbul Belediyesi’nde çalışmış bir kültür insanıydı. Gazetede yer alan haber, ropörtaj, makaleler, Gülhane Parkı’nda şenlikler sırasında yaşanan olaylar ve yapılan etkinlikler odaklıdır. Bahar ve Çiçek Bayramı’nı tanıtan, içinde tarifeler, katılımcı firmaların reklamları, kentle ilgili bilgiler, tarihsel metinler bulunan kitabın en keyifli yanlarından biri de Gülhane Parkı içinde etkinliklerin yerlerini gösteren renkli bir vaziyet planını içermesidir.
İstanbul’da ticari faaliyette bulunan pek çok önemli ticarethanenin ilanlarına da yer veren bu kitabın girişinde “1954 Bahar ve Çiçek Bayramı hakkında kısa bilgiler” yer alır. İstanbulluların ilgisini çeken ve katılımlarını sağlayan bu ilginç bayrama dahil olan esnaf da ticari olarak memnun kalmış, belediye de bu durumdan kira geliri elde etmiştir. Yolsuzluk ve adam kayırma işlerinin de gazetelere yansıdığı bu eğlenceler, Gülhane Parkı’nın kalabalık ve yeni yapılan tesisler nedeniyle tahribata uğramasına yol açmıştır.
Bu bayram sırasında Karagöz, Orta Oyunu, Kukla gibi geleneksel oyunlar, gazino ve eğlence yerlerinde saz ve ses sanatçılarının konserleri, şehir bandosu gösterileri yapılmıştır.
Bayram boyunca sergiler açılmıştır. “Beynelmilel Bebek Sergisi” ülkemizde açılan 37 ülkenin bebek oyuncak sergisinin üçüncüsüdür. Kızılhaç ve Kızılay’ın ortaklaştıkları bir sergi olan bu etkinliğin geliri Kızılay’a bırakılmış ve sergiyi bir ayda 75.000 ziyaretçi gezmiştir.
Tekel idaresi 1954 ve 1955 yıllarında bu etkinlik için özel bir sigara üretmiştir. “Sergi Sigarası” isimli 20 adet yassı ve kalın sigara, sadece Gülhane Parkı içindeki Tekel Pavyonu’nda ve 50 kuruşa satılmıştır.
Yine bu bayram için PTT idaresi de bir pul serisi çıkarmıştır. 19 Mayıs 1955’te kullanıma sürülen bu pullar dört adet olup 1960 yılında kullanımdan kaldırılmıştır.
Gazetesi, kitapçığı, eğlenceleri ile kalıcı olan Bahar ve Çiçek Bayramı, İstanbul halkının Gülhane Parkı gibi doğal bir güzelliği Fahrettin Kerim Gökay sayesinde tekrar farketmesini sağlamıştır.
