17. yüzyılda İzmir’de doğan Sabetay Sevi, onbinlerce kişiyi Mesih olduğuna inandırmış; bu şekilde başlayan Sabetaycılık hareketi 19. yüzyıl başlarına kadar etkisini sürdürmüştü. Ancak hayatı sürekli yer değiştirerek geçecek; işkence, sürgün ve hapis cezalarının yanında idam edilmekten de ancak “ihtida etmesi” koşuluyla kurtulabilecekti.
Sabatay Sevi, 17. yüzyılda doğduğu İzmir’den Doğu Avrupa’ya, Büyük Britanya’ya, Ortadoğu’ya uzanan geniş bir coğrafyada dinî hareketiyle büyük bir etki uyandırmış; onbinlerce kişi onun Mesihliğine inanarak takipçisi olmuştu. Yaşarken zorla Müslüman yapıldıysa da mesajını devam ettirdiğini iddia eden ve hatta onun tekrar ete kemiğe bürünmüş hâli olduğunu söyleyen Jakob Frank gibi kişilerle, Sabataycılık hareketi 18. yüzyıldan 19. yüzyıl başına kadar etkisini sürdürdü.
Hem bu cemaatin içindeki -diğer Yahudilere karşı sürdürülen- gizlilik ilkesi hem de azınlık olarak yaşadıkları topraklarda diğer çoğunluk dinlerinin baskısı nedeniyle Sabatay Sevi’nin hatırası ve oluşturduğu hareketin büyüklüğü zamanla tarih yazımında silikleşti. 20. yüzyıl başlarında Yahudi tarihini bilimsel olarak incelemeye başlayan tarihçiler tarafından olumsuzlanarak hatırlanmaya başlasa da Sevi’nin hayatı ve faaliyeti objektif olarak ilk defa Gershom Scholem (1897- 1982) tarafından 1973’te yayımlanan Sabetay Sevi-Mistik Mesih, 1626-1676 (Alfa Yayıncılık, 2021) adlı kitapta ele alındı.
Eylül sayısı tüm Türkiye’de bayide ve web sitemizde!
