100 YIL ÖNCEKİ SALGINDAN BUGÜNE
İspanyol Gribi’den koronavirüse ekonomik maliyet
COVID-19 ekonomiyi “ne kadar” öldürecek? Bundan tam 1 yüzyıl önce sona eren influenza salgını (İspanyol gribi), 1. Dünya Savaşı’ndan henüz çıkmış dünyada, yaşayan her 100 kişiden yaklaşık 2.5’inin ölümüne yolaçmıştı. GSMH üzerindeki etkisi ise ortalama yüzde 6 civarında bir küçülme idi. Şüphesiz iki dünya savaşında yaşanılan ekonomik kayıp çok daha yüksektir. Yaşadığımız salgının ekonomik etkileri, şimdilik 2008 kriziyle aynı oranda bir kayıp gösteriyor. Tabii şimdilik.
OSMANLILARDAN CUMHURİYETE
Öncü hekimler, hayat kurtaranlar
Salgın hastalıklara karşı 2. Abdülhamit devrinde başlatılan bilimsel mücadele, Osmanlı Devleti’nin en zor zamanlarında büyük fedakarlıklarla sürdürüldü. Bakteriyolojiden mikrobiyolojiye, yerli aşılardan eğitime birçok alanda sağlanan gelişmeler; erken cumhuriyet döneminden itibaren çok daha nitelikli çalışmalarla devam etti.
12 BİN YIL ÖNCEDEN GÜNÜMÜZE
Mikroptan virüse, hastalıklara karşı bitmeyen mücadele
Tabiat intikam almaz; hayatı korumaya, sürdürmeye çalışır. İnsan ise, özellikle 12 bin yıl öncesinden başlayarak kendi kurduğu düzenleri “hayatı pahasına” sürdürmeye çalışıyor. Çatalhöyük’ten Sanayi Devrimi’ne mikropların keşfinde öncü çalışmalar, önde gelen isimler ve sonrasındaki “viral” döneme damgasını vuran biliminsanları…
KOLERA, DOLMABAHÇE'NİN DUVARLARINI GEÇEMEDİ
Osmanlı Sarayı’nda salgına karşı önlemler
1911’in Eylül ayında İstanbul’da kolera salgını had safhaya ulaşmıştı. Ser-Tabib-i Hazret-i Şehriyari (padişahın başhekimi) tarafından saraylarda koruma tedbirlerinin alınmasına yönelik bir genelge gönderilmişti. Salgın başta İstanbul olmak üzere bütün ülkeyi sarsacak, Saray sakinleri ve çalışanlar ise bundan etkilenmeyecekti.
'SOSYAL MESAFE' İÇİN KABARIK ETEK, GENİŞ ŞAPKA
Çapkınları ve virüsleri uzak tutan moda stratejileri
19. yüzyıl ortalarında moda olan kabarık etekler, çiçek ve kolera gibi salgınlarda “sosyal mesafe”yi korumaya yardımcı olmuş; yanlışlıkla da olsa salgınların şiddetini azaltmıştı. Ama kafesli eteklerin, geniş kenarlı şapkaların ve hatta şapka iğnelerinin arkasındaki asıl mantık, istenmeyen çapkınları uzak tutmaktı. Moda üzerinden sınıf, cinsiyet ve ırklar arası mesafenin tarihi…
Hayat kurtarmak için hayatlarını hiçe saydılar
COVID-19 nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı (3 Mayıs itibarıyla) dünya çapında 210 bini geçti; Türkiye’de ise 3000’e yaklaştı. Hemen her ülkenin ciddi kayıplar verdiği bu dönemde salgının gerektirdiği izolasyon kuralları, onlara yakışacak şekilde veda etmemizin de önüne geçti. Hastalığa karşı savaşın ön cephelerinde doktorlar, eczacılar ve hemşireler vardı. Ne yazık ki ilk kaybettiklerimiz de onlar oldu... Fedakarlıklarının karşılığını ödememiz mümkün değil.
COVID-19 (CORONA VIRUS DISEASE 2019) SÖZLÜĞÜ
Önce bilgisayarlara sonra dile ‘bulaş’tı…
Salgından en çok etkilenenlerin başında Türk dili geliyor. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu, konuyla ilgili bir lügatçe hazırladı. Biz de buradan hareketle, dilimize giren yeni kelimelere karşılık olarak önerilen Türkçe kelimeleri analiz ettik.
1920'LER
İstanbul’da ilk Corona vakası!
Taksim Meydanı’ndan yaklaşık 100 yıllık bir görüntü. Meydandan Harbiye yönüne doğru bakıyoruz. Tramvay bekleyenlerin bulunduğu durakta, üzerinde “Corona” yazılı bir…...
YAŞARKEN DEĞİŞEN TARİH
Biz olmadan İstanbul: İnsansız ve daha güzel
Tüm dünyada insanlar, seyircisiz stadyumların, müminsiz ayinlerin, turistsiz müzelerin cazibesine kapılmış görünüyor. Bizden öncesini ve sonrasını aynı anda hayal etmemizi sağlayan İstanbul fotoğrafları korkutucu olduğu kadar rahatlatıcı da. Nefes almadan “ilerlediğimiz”, ilerlerken de tahrip etmeyi doğal bulduğumuz zaman çizgisinde anlık bir duraklamanın düşündürdükleri...
COVID-19 gösterip sıtmaya razı etme…
Salgının ilk aylarındaki felaket hissi ve panik, tüm dünyada ve ülkemizde geçici bir dayanışmaya, samimiyetsiz bir kader ortaklığına, mesnetsiz bir…...