Dimetoka’daki Bayezid Camii 14. yüzyılın sonunda Yıldırım Bayezid tarafından inşa edilmeye başlandı; oğlu Çelebi Mehmet döneminde, 1421’de tamamlandı. Caminin mimarı Bursa’daki Yeşil Camii de tasarlamış olan Hacı İvaz Paşa.
Yunanistan Batı Trakya’da, Türkiye sınırının 12 kilometre batısındaki 20.000 nüfuslu Dimetoka (Didymoteichon) şehri, Türkiye tarihine dair pek çok öykünün sahnesi olmuştur.
Bizans İmparatoru VI. Ioannis Kantakuzenos 1341 yılında bu şehirde taç giydi. 1345’de Aydınoğlu Gazi Umur Bey, Saruhanoğlu Süleyman Bey ile birlikte burada Bulgar ordusunu bir savaşta yenilgiye uğrattı. 1352’de Gazi Süleyman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Kantakuzenos’un müttefiki olarak girdiği savaşta Sırp ordusunu burada yenilgiye uğratarak Osmanlıları Balkanlar’da yeni bir güç olarak tescil etti.
Dimetoka 1361 yılında resmî olarak Osmanlı Devleti sınırlarına katıldı. I. Murat beş yıl burada ikamet etti. Fatih Sultan Mehmet’in oğlu, 8. Osmanlı Padişahı II. Bayezid 1448’de burada doğdu. Tahtı oğlu Yavuz Sultan Selim’e devrettikten sonra, ölümü de Dimetoka Sarayı yolunda Edirne’de oldu. Rusya’ya karşı giriştiği Poltava Savaşı’nı kaybederek Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan İsveç kralı Demirbaş Şarl, 1713 – 1714 arasında burada kaldı…
Dimetoka’daki Bayezid Camii, sadece Batı Trakya’da değil, tüm Yunanistan’daki en önemli Osmanlı eseridir. 14. yüzyılın sonunda Yıldırım Bayezid tarafından inşa edilmeye başlanmış, onun1403’deki ölümünün ardındaki taht kavgasından galip çıkan oğlu Çelebi Mehmet tarafından 1421 yılında tamamlanmıştır. Caminin mimarı Bursa’daki Yeşil Camii de tasarlamış olan Hacı İvaz Paşa’ydı.
Orijinalinde mekanın Bursa Yeşil Camii’de olduğu gibi iki ana kubbe ve çevresindeki beş küçük kubbe ile örtüldüğü anlaşılıyor. Camiye 17. yüzyılda bir ahşap iç kubbe eklenmiş, üst örtü de piramidal bir çatı haline gelmiş. Minaresinin bir bölümünün 1912’de şehri işgal eden Bulgarlar tarafından yıkıldığı, 1913’de Osmanlı ordusu şehri kurtarınca yeniden yapıldığı biliniyor.
Dimenoka’dan geçen Selanik-Edirne demiryolunun da bulunduğu Batı Trakya, Balkan Savaşı’ndan sonra Bulgaristan’ın olmuş 1. Dünya Savaşı’ndan sonra ise galipler tarafından Yunanistan’a verildi.
Balkanlardaki eşsiz bir Osmanlı anıtı olan Bayezid Camii, Yunanistan devleti tarafından 2010 yılında restore edilmeye başlandı. 22 Mart 2017’de restorasyon sırasında camide yangın çıktı ve eşsiz çatısı tahrip oldu.
Anıta Mayıs 2018’de yaptığımız ziyarette, çatı mevcut değildi ve binanın içine girilemiyordu. Binadaki yangın sonrası hasar ve restorasyonun durumu ile ilgili bir bilgiye ulaşmamız da mümkün olmadı.
