Aralık
sayımız çıktı

Balıklardan devlere internetten evlere…

Trol: (Eski İskandinavca, trol, isim; mitolojik yaratık. Lat. tragulare, fiil; sürüklemek. Fr. trôler veya troller, fiil; aylaklık etmek, sürtmek. İng. trawl veya troll, isim; sürükleme ağı, fiil; sürükleme ağı ya da oltasıyla balık avlamak.)

Fransızcada amaçsızca dolaşmak, sürtmek anlamına gelen “trôler” ya da “troller” fiili, Latincede iz sürmek manasını taşıyan “tragulare” fiilinden türemiştir. İngilizce’de “troll” ya da “trawl” olarak yazılan kelime, isim olarak kullanıldığında sürükleme ağı ya da oltası, fiil olarak kullanıldığındaysa bu araçlarla balık avlamayı ifade eder. Kelimenin İngilizceye eski İskandinavcadan geçmiş olması kuvvetle muhtemeldir çünkü trol ağlarının ilk örnekleri Danimarka ığrıplarıdır.

Hobbit filmindeki Trol Bert karakteri.

Trol sözcüğü Türkçeye denizcilik terimi olarak İngilizceden dahil olmuştur. Türk Dil Kurumu’na göre “teknelerle suyun dibinde sürüklenerek çekilen huni biçimli geniş ağızlı balık ağı” anlanıma gelir. Bu ağla balık avlama edimi ise dilimizde “trol yapmak” ya da “trollemek” şeklinde ifade bulur.

Trol kelimesinin Kuzey ülkeleriyle ilgisi yanlızca Danimarkalı balıkçılarla sınırlı değildir. İskandinav mitolojisinde dağlarda ya da ormanlarda yaşayan, genellikle küçük çocuklarla beslenen fantastik devlerin Kuzey dillerindeki ortak ismi de “Trol”dür. Sözcük hemen hemen bütün Avrupa dillerinin dağarcığında küçük yazım farklılıklarıyla bu kadim anlamıyla da yer alır. Yazar J.R.R. Tolkien, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi gibi eserlerinin dünyalarını kurarken İskandinav mitolojisinden de yararlanmış ve tüm kavimlerin ortak düşmanları arasına “Troller”i de eklemiştir.

İnternet trolü ikonu.

Trol kelimesi sosyal medya çağında yeni bir kimliğe bürünmüş, belki de Tolkien’den esinlenerek “internet kullanıcılarının ortak düşmanı” anlamında global bir hiper-popülerliğe sahip olmuştur. Önceleri internet forumlarına kışkırtıcı mesajlarla katılarak tartışmaları sert kapışmalara dönüştüren, karmaşa ve kaos yaratan kötü niyetli kişileri ifade etmek için kullanılan kelime, son zamanlarda –ve özellikle Türkiye’de- daha özel bir anlam kazanmıştır. Sosyal medya mesajlarıyla kamuoyuna bir kanıyı, bir fikri, bir ideolojiyi empoze etmek ya da karşıt görüşlerin güç ve taraftar kazanmasını engellemek için oluşturulan bindirme kıtalarda ücret karşılığı görev alan sanal yandaşlara, daha moda bir deyimle açıklamak gerekirse, “algı operasyonu ajanlarına” günümüzde trol adı verilmektedir.