Türkiye’den iki bölge 22 Haziran’da Dünya Mirası Listesine alındı. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Oğuz, #tarih’e “Başarının ardında büyük bir işbirliği var” dedi.
Katar’da düzenlenen UNESCO 38. Dünya Miras Komitesi toplantısında Türkiye’den “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu” ve “Bergama, Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı” 21 komite üyesinin ortak kararlarıyla Dünya Miras Listesine kabul edildi. Bu kararla Türkiye’nin, Dünya Miras Listesindeki varlık sayısı 13’e çıktı. ‘Geçici liste’de 52 varlık daha bulunuyor.
Bursa Hanlar Bölgesi, Orhan Gazi Külliyesi ve Çevresi, Hüdavendigar, Yıldırım, Yeşil, Muradiye Külliyeleri ve Cumalıkızık köyü tarihî alanlarını kapsayan birimler için Haziran 2013’te alan yönetimi planı onaylanmış, böylece önemli aşamalardan biri tamamlanmıştı. Bölgenin tarihi, Osmanlı mimarisinin yüzyıllar boyunca geçirdiği dönüşümü yansıtıyor. Zira eski Bursa, burada 14. ve 15. yüzyıla ait zaviyeli camiler, imaret, hamam, medrese, türbe gibi yapılardan oluşan külliyeler etrafında gelişmişti. Kentin yanında Uludağ eteklerinde kurulan Cumalıkızık köyü ismini Oğuzların 24 boyundan biri olan Kızıklardan alıyor. Yerleşim tarihî dokusunu neredeyse tamamen korumayı başarmış. Osmanlı dönemine ait 18. ve 19. yüzyıla tarihlenen evler, çeşmeler, cami, Etnografya Müzesi ile geçmişi yaşatmaya devam ediyor. Bu arada toplantıda Cumalıkızık bölgesinin Dünya Miras Listesine kabulünü de toplantının ev sahibi Katar önerdi. ‘Bergama, Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı’nın yönetim planıysa Ocak 2013’te onaylandı. Yerleşimde farklı dönemlere ait yapıların oluşturduğu zengin doku, onay kararının alınmasındaki en önemli faktörlerdendi. Bergama Helenistik çağda büyük bir krallığının başkentiydi. Bu çağda kent planlama, mimari, heykel ve resim sanatı açısından çok önemli bir merkez olmuş, son Bergama kralı tarafından Roma devletine miras bırakılmıştı. Kentin Roma çağında korunan önemi, Bizans döneminde yavaş yavaş kaybolmuştu. Bugüne kalan eserler arasında Mısırlı tanrılara adanan Kızılavlu denen tapınağı, Antik Çağ’ın bölgedeki en önemli kutsalalanlarından Asklepionu ve Bergama krallarına ait bir anıt mezar olan Maltepe ismiyle bilinen dev tümülüs öne çıkıyor. Karesioğulları ve Osmanlı dönemlerinde yerleşime yeni bir uygarlığın birikimi eklenmiş.
Bu gurur verici gelişme üzerine görüşlerine başvurduğumuz UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, #tarih’e özetle şunları söyledi: “Çok sevinçliyiz. Bu başarının ardında, belki de şimdiye kadar Türkiye’de kurumlar arasında pek görülmemiş bir işbirliği süreci var. Bergama ve Bursa-Cumalıkızık 2010 ve 2011’de UNESCO Geçici Listesi’ne alınmıştı. O tarihten bu yana, dosyalarda birçok revizyon istendi. İnanın, belediyeler, kazı başkanlıkları, Kültür ve Dışişleri Bakanlıkları, hükümet dışı kuruluşlar bu denli ahenkli ve özverili çalışmasalardı, bu gerçekleşmezdi. Özellikle son dönemde çok büyük bir çaba harcandı. Biz Milli Komisyon olarak koordinasyon görevimizi yaptık; genişleyen uzman kadromuzla sürece katkıda bulunduk. Ama bu başarı tamamen büyük bir ekip çalışmasının, Türkiye’nin başarısıdır.”
MUHTELİF
1 Senarist ve yazar Ayşe Şasa, 16 Haziran’da 73 yaşında vefat etti. Ah Güzel İstanbul, Gramofon Avrat, Arkadaşım Şeytan gibi filmlerin senaristi olan Şasa, pek çok kitaba da imza atmıştı.
2 Ortaköy Camii’nde 2011’de başlatılan restorasyon 6 Haziran’da tamamlandı. Cami, 1854’te mimar Nikoğos Balyan’a Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilmişti.
3 New York’taki açık artırmada 19. yüzyıl tarihli ve “bir sentlik siyah macenta pulu” olarak bilinen pul 9,5 milyon dolara satıldı. Pulda bir gemi ve o dönem İngiltere’nin sömürgesi olan Guyana’nın “Veririz ve karşılığını bekleriz” sloganı yer alıyor.
4 İstanbul araştırmacısı Orhan Erdenen (92) 13 Haziran’da hayatını kaybetti. Hem Rumeli hem Anadolu yakasındaki yalıları tanıtttığı dört ciltlik Boğaziçi Yalıları’nı yayımlayan Erdenen, İstanbul Konseyi Derneği’nin kurucularındandı.
5 Pablo Picasso’nun Mavi Oda tablosunun ilginç bir sırrı açığa çıkarıldı. 1901 tarihli başyapıtı kızılötesi teknolojisini kullanarak inceleyen uzmanlar, resimde gözle görülmeyen bir erkek resminin daha gizlendiğini fark etti.
6 Çin’in Tarım Havzası bölgesindeki iki atlı göçebenin mezarından, bilinen en eski pantolonlar çıktı. Yaklaşık 3 bin yıllık pantolonlar iki bacak, bir kasık için toplam 3 parça kumaştan oluşuyor.
TARİHE KALANLAR
Balyoz sanıkları serbest
Balyoz davasındaki 230 hükümlünün tamamı tahliye edildi. Anayasa Mahkemesi’nin “hak ihlali” kararı üzerine Anadolu 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 19 Haziran’da aldığı kararla sanıklar, yeniden yargılanmak üzere serbest kaldı.
Suriye ve Mısır’da seçimler
Suriye’de iç savaş devam ederken 3 Haziran’da ülkenin ilk çok adaylı başkanlık seçimi gerçekleştirildi. Esad yüzde 88,7 oyla seçildi. Mısır’daysa Sisi, yüzde 97 oyla kazandığı 29 Mayıs seçimlerinin ardından 8 Haziran’da resmen görevi devraldı.
Üç din dua için Vatikan’da
Papa Francis, Fener Rum Patriği Bartholomeos, Filistin Devlet Başkanı Abbas ve İsrail Cumhurbaşkanı Peres 8 Haziran’da Vatikan’da biraraya gelerek Ortadoğu barışı için dua etti. Bu törenle Vatikan’da ilk kez Kuran-ı Kerim’den sureler okundu.
‘Radikal’ kapanış
İlk defa 13 Ekim 1996 günü çıkan Radikal gazetesi, 18 yılın sonunda 21 Haziran’da son baskısını yaptı. Gazete, yayın hayatına internette devam edecek.
IŞİD, sınırları değiştiriyor
Irak-Şam İslâm Devleti, ani bir saldırıyla Irak’ta başta Musul olmak üzere pek çok kenti kontrol altına aldı. Radikal İslâmcı örgüt, Suriye-Irak sınırında bazı bölgeleri ele geçirdikten sonra Suriye-Ürdün sınırına yakın bölgelere yöneldi.
