Kasım
sayımız çıktı

Göklerin en parlak yıldızıydı

Türk Hava Kuvvetleri’nin akrobasi takımı Akrotim’in kurucusu, “Yarasalar”ın komutanı Emekli Yarbay Necati Artan 87 yaşında vefat etti. Artan’ın 1965’te gerçekleştirdiği “9’lu Uçuş” dünya havacılık tarihinde bir ilkti.

Necati Artan 1928 yılında Bursa Nilüfer’de, Bulgaristan göçmeni Mehmet ve Hatice Seher Artan’ın üçüncü oğlu olarak dünyaya geldi. Kuleli Askerî Lisesi’nde ve Konya’da Havacılık Okulu’nda okudu, 1950’de Hava Okulu’ndan mezun oldu. Türk Hava Kuvvetleri’nde Merzifon ve Ankara’da görev yaptı.

Türk Hava Kuvvetleri’nin dördüncü akrobasi timi “Yarasalar” millî akrotiminin komutanıydı. Pervaneli Spitfire uçaklarından F-102’lere kadar farklı tipte jetlerle başarıyla uçan Artan, efsane F-86’ların akrobasi ekibinin lideriydi. Türk Hava Kuvvetleri’nin dördüncü akrobasi timi “Yarasalar” millî akrotiminin komutanıydı. Pervaneli Spitfire uçaklarından F-102’lere kadar farklı tipte jetlerle başarıyla uçan Artan, efsane F-86’ların akrobasi ekibinin lideriydi.

87 yaşında aramızdan ayrılan pilot, emekli olduktan sonra uzun yıllar İstanbul Havacılık Kulübü’nde sivil pilotların yetişmesi için çaba harcamıştı. Türkiye’nin ilk jet pilotlarından olan Artan ve takımının F-86 uçakları ile İstanbul semalarında 9 uçakla yaptıkları gösteri bilindiği kadarıyla dünyada bir ilkti. 31 Ekim 1965’te Dolmabahçe üzerinde yapılan bu akrobasi gösterisi, uzun yıllar konuşuldu. Artan, 191. Filo komutanlığı yaptıktan sonra Hava Pilot Yarbay rütbesiyle 1969’da emekli oldu.

Seçkin pilotlar 60’lı yıllardaki “Yarasalar” akrotimi, dönemin seçkin pilotlarından oluşuyordu. Sol baştaki Necat Artan, ekibin lideriydi. 1965’teki 9’lu kol uçuşundan yıllar sonra bile, Necati Artan’ın uçak sevgisi ve tutkusu devam etti.

Kendisiyle yapılan son röportajlardan birinde yanındaki genç pilotlara şunları söylemişti:

“Dünyada torpili olmayan tek meslek akrobasidir. Bir şaşkına torpil yap, ver tayyareyi, parça parça yapıp gelsin. Bu tabiatın kanununa aykırıdır. Zararı olur. Bu nedenle biz bu ekibi kurarken büyük destek gördük. Beni Lütfü Gündoğdu yetiştirmişti. Allah bin kere ondan razı olsun… Emekli olduktan sonra yaz tatiline çıkmıştım. Türk Yıldızları gösteri uçuşu yapıyordu. Kucağında çocuğuyla bir anne gördüm. Siz uçarken el kaldırmış dua ediyordu. Çok duygulanmıştım. Hele hele siz bazen yapıyorsunuz ya ‘karın üzerinden geçmek mi’ ne diyorsunuz ona? (alçaktan uçuş). Yüzde yüzle halkın arasından geçince o anda bütün vücut titriyor. O titreyişte muazzam bir güzellik var. Titretin anasını satayım. Arkanızda ben varım, korkmayın… Gençliğimde yaptıklarımın aynısını şimdiki gençler yapıyor. O zamanki komutanlarımızın ne gayret içinde olduğunu şimdi daha iyi anlıyorum. Bugün onlar sayesinde hürüz, ayaktayız, külhaniyiz. Onlar varken bu ülkeye hiç kimse dokunamaz. Onun bilinci içindeyiz”.

Efsane gösteri

1965’te Dolmabahçe üzerinde 9’lu uçuşu gerçekleştiren Necati Artan ve ekibi hem Türk Hava Kuvvetleri’nin gururu oldu hem de uzun yıllar ve hâlâ konuşulan bir gerçek efsane yarattı.