Her yeni araştırma Amasya ve çevresinin Anadolu’daki en önemli Zerdüştlük merkezi olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Kent merkezindeki Harşena Kalesi’nde keşfedilen son bulguyu da artık listeye ekleyebiliriz. 2007’de Amasya Müze Müdürlüğü tarafından bölgede yürütülen kazı çalışmalarında bazı bölümleri işlenmiş kayalık alanda yuvarlak şekilli bir kaide boşluğu bulunmuştu. İşte arazide yer alan bu bölümü, bir bronz Roma İmparatorluk Dönemi sikkesinde tasvir edilen ateş sunağı ile eşleştirmiş bulunmaktayız. Severus Alexander (MS 222-235) döneminde, o zamanki adıyla Amaseia’da basılmış sikkede kentin surlarla çevrili yukarı kısmı (sitadel) ve bu bölüm içinde üzerinde dev alevler yükselir durumda ateş sunağı resmedilmiş.
Sikkede resmedilen ateş sunağını oluşturan yuvarlak biçimli boşluğa, kayaya oyulmuş dört adet basamakla ulaşılıyor. Kaide boşluğunun batı kenarında günümüze değin ulaşmış düzgün kesilmiş iki adet blok taş, ateş sunağının büyük olasılıkla Hellenistik Dönem’de (MÖ 334 – 330) inşa edildiğini gösteriyor. Silindir şeklinde olduğu anlaşılan ateş sunağının sikke üzerinde hemen solunda yer alan tapınak ile ilişkili olduğu anlaşılmaktadır.
Amaseia ateş sunağı, Zerdüşt dininin baştanrısı olan Ahura Mazda ile bağlantılı olmalıdır. Bu dinin en güçlü ritüel ögesi olan Ateş Kültü’nün, Hellenistik ve Roma dönemlerinde Amaseia halkının inanç pratiğinde yer aldığını ve kültün mimari boyut kazanmasına neden olduğu anlaşılmaktadır.
