1673’de Hotin’de, 1683’de II. Viyana Kuşatması’nda Osmanlı ordularını bozguna uğratan, “Hıristiyanlığın kurtarıcısı” Polonya kralı Sobieski’nin Varşova’da yaptırdığı Wilanow sarayı, bugün müze olarak hizmet veriyor.
Viyana kapılarını iki aydır zorlayan Osmanlı ordusu komutanı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, 12 Eylül 1683’te hem kuşatmayı sürdürmek hem de yeni başlayan karşı taaruza cevap vermek zorunda kaldı. Bu iki cepheli muharebe durumunu bitiren ise devekuşu tüylerinden yapılma büyük kanatları, ağır zırhları ve korkutucu görünümleri ile Polonya Hussar süvarilerinin saldırısı oldu. Tarihin bu en büyük süvari taaruzunda, Tuna’yı kolayca geçen ve sayıları 20.000’e yaklaşan atlılar Osmanlıları bozguna uğratmakla kalmadı; Türklerin 1921’e kadar sürecek doğuya doğru gerilemesini de başlattı.
Polonya Kralı III. Jan Sobieski’nin portresi, 17. yüzyılın son çeyreği.
Taaruzu yöneten kişi, Kutsal İttifak orduları başkomutanı, Türklerin “Lehistan Aslanı” diye adlandırdığı, Batılıların “Türk Avcısı” dedikleri Polonya Kralı Jan Sobieski idi. 1629’da soylu bir ailede doğan Sobieski, çok iyi bir eğitim gördü. 1649’da Krakow’da üniversiteyi bitirdikten sonra iki sene Paris, Londra, Leiden, Antwerp gibi önemli şehirleri gezdi. Latince, Fransızca, İtalyanca ve Almanca öğrendi. 1650’lerde elçilik heyetiyle birlikte Istanbul’a geldi. Türkçe ve Tatarca öğrendi, Türk askerî gelenekleri ve taktikleri üzerine çalıştı.
1648’de başlayan askerî kariyeri, komutasındaki Polonya birlikleriyle girdiği muharebelerde kazandığı başarılarla parladı. 1673 Hotin Savaşı’nda Osmanlı ordusunu yenmesi üzerine, Polonya Meclisi Sejm tarafından kral seçildi. 1683’den sonra, 1696’daki ölümüne kadar çok büyük başarılar gösteremese de, Viyana’daki performansı onu ülkesinde ulusal kahraman yaptı. Polonyalı tarihçilerin “çağdaşlarının ilerisinde ama yine de onlardan birisi” olarak tanımladığı Jan Sobieski, sanat ve bilim hamiliğiyle de ülkesinin tarihinde iz bıraktı.
Sobieski’nin kendisi için yaptırdığı Wilanow Sarayı, Varşova’da 1677 – 1696 arasında inşa edildi. 18. yüzyılda eklemeler ile büyüdü. Varşova’yı tamamen tahrip eden 2. Dünya Savaşı’nda sağlam kaldı. 1962’den beri müze olan saray, barok mimarisi ve etkileyici sanat koleksiyonu ile ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
