‘Bardağın yarısı dolu,devam!’ diyebilmek için…

1. Dünya Harbi’nden sonra hiçbir mağlup millet direniş göstermedi. 19 Mayıs 1919 sivillerin ve askerlerin dünyaya büyük bir meydan okumasıdır.

İLBER ORTAYLI

SUNUŞ

Tarih bize elverişsiz koşullara, ümitsiz ve karanlık dönemlere rağmen -hatta belki de en çok bu dönemlerde- “akılda kötüm­ser olsa bile iradede iyimser” kalanların tarihin akışını değiştirebileceğini gösteriyor. Türkiye’nin yakın tarihinde de bu örnekler az değil. Karalama çabalarına rağmen “eşit va­tandaşlık” hakkı için mücadele eden Türk süfrajetlerinden yol­suzluklara karşı ışıklarını sön­düren milyonlara, Hitler’e selam vermeyi reddeden sporcula­rımızdan dünyanın en büyük gücünün karşısına dikilen savaş karşıtlarına, sandıkta demok­rasiden yana oy kullananlardan suikastların gelenek hâline geldiği topraklarda “Hepimiz Hrant’ız” diyebilen 100 binlere… Ve tabii 100 yıl öncesinden bu­güne hâlâ Türkiye’nin hem siya­si-coğrafi hem de insani-duygusal koordinatlarını şekillendirmeye devam eden, en ümitsiz anlarda bile “Yeniden ayağa kalkabiliriz” dedirten Millî Mücadele’ye…

Buna rağmen itiraf etmek gere­kir ki, bu örneklerin hepsi bizim için “yaşayan bir tarih” oluştura­madı. Zamanın, baskıların, kişisel çıkarların, kutuplaşmaların, gün­delik hesapların aşındırdığı bir­likte mücadele etme ve ümitvar kalma iradesi yıkıldığında, herkes kendi köşesine çekildi.

Bu ay, sürdürülebilir zafer­lerle “şanlı hezimetler” arasın­daki gel-gitli yakın tarihimizde, hayalkırıklıkları ve ümidin izini sürüyoruz. “Bardağın yarısı dolu, devam!” diyebilmek için… Eminiz ki Mustafa Kemal Paşa da bugün­kü Türkiye’ye baksa bunu söylerdi.

#tarih’in Haziran 2023 sayısı tüm Türkiye’de bayide ve dukkan.tarihdergi.com‘da…