Kasım
sayımız çıktı

31 Mart ve bir darbe tiyatrosu

Bir kısım alaylı subay, er ve erbaş ve medrese öğrencilerinin başlattığı 31 Mart hadisesi, ayaklanma bastırıldıktan sonra bir tiyatro eserine de konu olmuştu. İttihad ve Terakki destekli piyes, Kâmil Bey tarafından kaleme alınmıştı.

6 perdelik bir tiyatro oyunu olan Dönmez Yüz yahut Hürriyet Ordu­su isimli eser, İstanbul’da Necm-i İstikbal Kütüphane­si (aded:1) tarafından kendi matbaasında basılıp yayın­lanmıştır. Alt başlığında “Ab­dülhamid’in evsâf-ı ahlakiye­sini musavver muhayyelât-ı fikriye ilâve edilmiştir” kay­dı vardır. Doktor Kâmil Bey tarafından kaleme alınan bu tiyatro eserinin kapağında İttihad ve Terakki arması tu­tan bir kadın heykeli, sağın­da ve solunda melekler, Tev­fik Fikret’in “Zulmün topu var, kal’ası var, güllesi varsa / Hakk’ın da bükülmez ko­lu, dönmez yüzü vardır” sözü yer al­maktadır. Ayrıca bir güvercin ağ­zında “Meş­rutiyet” yazan bir zarf taşı­maktadır.

“Erbâb-ı fesâdın İstanbul askerlerini iğfalleri”.

Meşrutiyet’in yeniden ila­nından sonra yayınlanan bu tür piyesler, İttihad ve Terra­ki Cemiyeti tarafından des­teklenmiş ve çeşitli sahne­lerde oynanmıştır. Didem Ar­dalı Büyükarman, Abdullah Şengül gibi akademisyenlerin üzerinde durdukları Doktor Kâmil, Canlı Cenaze yahut Yıldız’da Meşrutiyet Telaş­ları, Bükülmez Kol yahut 10 Temmuz isimli eserleri de ka­leme almıştır.

“İhtilalcilerin Meclis-i Mebusan önünde içtima ederek havaya silah boşaltmaları”.

82 sayfalık bir eser olan Dönmez Yüz yahut Hürriyet Ordusu, 31 Mart İsyanı sıra­sında gelişen ve Hürriyet Or­dusu’nun ayaklanmayı bastır­masıyla sonuçlanan olayların anlatıldığı bir tiyatro metnidir. Kitabın içine konulan resim­ler çok özel ve ilginç olup 31 Mart hakkında belgesel önem­leri vardır. Resimler ve altları­na yazılan ifadelerde, 15 Tem­muz 2016 tarihi ve sonrasında yaşayageldiğimiz toplumsal olaylarla örtüşen pek çok yan bulunmaktadır.

Dönmez Yüz yahut Hürriyet Ordusu adlı eserin kapağındaki kadın, İttihad ve Terakki armasını tutuyor.