Kasım
sayımız çıktı

Orijinal belgeleriyle Türk sporuna bakış

Mehmet Yüce’nin dördüncü kitabı Ale’l-Itlak Baldırı Çıplak hem futbol tarihine dair bir kaynak hem de üslubuyla romanı andıran bir eser. Futbolcuların günlük, sohbet, mektup ve röportajlarının yazar tarafından bilgi ve kronolojik notlar ile harmanlandığı Türk spor tarihine ışık tutan bir dönem eseri…

ALE’L-ITLAK BALDIRI ÇIPLAK, Mehmet Yüce, İletişim Yayınları, 480 sayfa, 39.50 TL.

Türk futbol tarihi hurafeler, şehir efsaneleri, uyarlanmış hikayeler ve renk körlüğü ile doludur, doğru bilgi ise bu bütünün çok az bir kısmını oluşturur. Bu nedenle de Osmanlılar’ın son yıllarında başlayan memleket futbolunun geçmişine dair çalışma yaparken, kitaplar ve eski tarihli gazeteler haricinde bulduğumuz her bilgiye şüphe ile yaklaşmak zorunda kalırız.

Cumhuriyet tarihine dair kütüphanelerin gazete arşivlerinden yardım alabilsek de eski Türkçe kaynaklar ile aramızdaki mesafeyi aşamadık. Hem tarihe meraklı hem futbolsever hem de dile hakim araştırmacıların çıkarıp buldukları bilgileri kitap haline getirmesi ise nadir işlerden. İşte bu noktada, tarihî kaynak kıtlığımıza Mehmet Yüce’nin 2014 tarihli Osmanlı’nın Melekleri vaha etkisi yapmış, 2015’te yayımlanan İdmancı Ruhlar ve 2016’da kütüphanemize katılan Romantik Yürekler kitapları da önemli bir açlığın doyurulmasına aracı olmuştu.

Mehmet Yüce’nin kaleme aldığı dördüncü kitabı Ale’l-Itlak Baldırı Çıplak ise futbol tarihine dair bir kaynak olmanın ötesinde, zaman zaman romanı andıran ayrı bir güzelliğe sahip. Futbolcuların günlük, sohbet, mektup ve röportajlarının yazar tarafından bilgi ve kronolojik notlar ile harmanlanmasından bir dönem eseri ortaya çıktığını söylenebilir.

Aktarılan anı ve bilgilerin futbol tarihindeki büyük boşlukları dolduruyor olmasının yanısıra orijinal fotoğraflar da konuyu zenginleşiyor. Kulüp müzeleri ve özel koleksiyonlardan elde edilmiş fotoğrafların büyük kısmı ilk kez futbol meraklıları ile buluşuyor. Ayrıca eski mecmualardan alınmış çizim ve karikatürler, dönemin futbol anlayışı ve kültürel gelişimine dair başlı başına bir bilgi dağarcığı sağlıyor.

Ale’l-Itlak Baldırı Çıplak bir defada oturup okunsun diye değil, defalarca geri dönülebilsin diye kütüphanenin en orta raflarına durması için yazılmış. “Ben bir futbol düşkünüyüm. Bu vadinin yetiştirdiği kadim idmancıları merak eder dururum. Onların birer birer arz-ı endam ettiği eski zaman mecmualarının içine girip yanlarına giderim. Beni içten gülümsemeleri ile karşılar o güzel adamlar…” cümleleri ile kitabına giriş yapan bir yazarın kaleminden de ancak böyle bir eser çıkabilirdi.

‘Gücünüz yeterse…’ Beşiktaş’ın 1916-1917’de atletizm faaliyetini idare eden takımı. Alttaki tabelada “Beşiktaş Jimnastik Kulübü 1917” ve yukarıdakinde de Enfal Suresi’nden “Onlara karşı gücünüz ne kadar yeterse” anlamındaki Arapça kesit yer alıyor.