12 Eylül 1980 tarihinde, daha önceden planlanan bir yurtdışı seyahati için Ankara-Esenboğa havalimanına gelen Ozan Sağdıç, yeni basılan şiir kitabını buradaki PTT’den Bülent Ecevit’e yollar. O gün yapılan askerî darbe sonrası Başbakan Ecevit gözaltındadır ve Çanakkale’ye götürülmüştür. 25 Eylül’de Ecevit’ten bir mektup gelir. “Türkiye Cumhuriyeti böyle başbakanlar da görmüştür” dedirten bir mektup!
Daha cumhuriyeti kurarken, çokpartili demokrasi Mustafa Kemal’in idealiydi. ‘Serbest Fırka’ denemesi, cumhuriyetin henüz hazmedilemediği bir ortamda irticanın hortlaması anlamında eylemlere, kargaşa ve kalkışmaya dönüştüğünden zorunlu olarak ertelenmişti. Atatürk’ün vefatıdan hemen sonra 2. Dünya Savaşı patlak verdi. Bu dönemi devlet adına kazasız belasız atlatmayı başaran zamanının Cumhurbaşkanı İnönü’nün iradesiyle savaş sonrasında, 1945 yılında çokpartili düzene geçildi.
Muhalefet en etkin biçimde Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan’ın “Dörtlü Takrir” hareketi ile başlayan bir gelişmeyle kurulan Demokrat Parti’den geliyordu; etkili de olmuştu. Nitekim 1950 seçimlerinde DP iktidar oldu.
İlk 4-5 yıl boyunca işler iyi gitmişti. Ancak daha sonra, idari ve mali konularda sıkıntılar başladı. Toplumda huzursuzluk artarken Menderes hükümetleri de giderek hırçınlaşmış, baskı rejmi kurma yoluna gitmişti. İnönü’ye gezilerinde engelleme ve saldırı girişimleri olmuş, “Vatan Cephesi” adında ayrılıkçı bir oluşum meydana getirilmiş, Meclis’te Tahkikat Komisyonu adıyla mahkeme üstü ceza kararları verecek bir organ icat edilmişti. Gazeteciler hapsediliyordu. Gençlerle güvenlik güçleri arasında her gün üzücü olaylar, çatışmalar meydana geliyordu. Sabotaj, saldırı ve siyasi cinayetler başlamıştı. Baskı, sıradan halkı da etkileyen bir hâl almıştı. İşte bu ortamda çıkar yol aranırken, bazı askerler, hatta küçük rütbeli subaylar durumdan vazife çıkardı.
‘Ellerinle büyüttüğün çiçeği koparsalar…’
Bülent Ecevit’in Ozan
Sağdıç’ın hediyesine
cevaben yazdığı mektupta,
kendi yazdığı bir şiir de
vardı.
Yazının devamını okumak için #tarih‘in Kasım-Aralık 2021 sayısını buradan satın alabilirsiniz.
