19. yüzyılın sonlarında kurulan, 1921’de kapatılan Anadolu’nun köklü eğitim kurumlarından Merzifon Anadolu Koleji’nin doğa bilimleri koleksiyonu konunun meraklılarıyla bir sergide buluşuyor.
Eğitime 1873’te başlayan, altı binalık asıl kampüsü ise 1886’da açılan Merzifon Anadolu Koleji, Amerikan misyonerlik faaliyetlerinin bir sonucu olarak kurulmuş, ancak kısa zamanda yüksek düzeyli ve çok yönlü bir eğitim kurumu haline gelmişti. Ermeni, Rum, Rus ve Türk kız-erkek öğrenciler geometriden botaniğe, zoolojiden devletler hukukuna çeşitli derslere giriyor, 10 bin kitaplık kütüphane, tabiat müzesi, sinema, rasathane, marangoz atölyesi, modern matbaa, modern fizik, kimya, biyoloji laboratuvarlarından yararlanıyor, müzik, kültür ve futbol kulüplerine katılabiliyorlardı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun iç bölgelerindeki en zengin müze olan Merzifon Anadolu Koleji Müzesi’nde 7000’den fazla bitki ve hayvan türü bulunuyordu. Bilim insanı, botanikçi ve bitki koleksiyoncusu Profesör Johannes Manissadjian’ın tasnif çabalarıyla ve uluslararası kurumlarla numune takası yoluyla oluşturduğu zengin koleksiyon, dönemin Anadolu coğrafyasındaki yegâne örneğiydi. 1921’de okulun personelini ve öğrencilerini kaybetmesinden, okulun mal varlığına el konmasından bir süre sonra müze koleksiyonu da akibeti belirsiz bir şekilde dağılmıştı. Profesör Manissadjian’ın el yazısıyla hazırladığı detaylı müze katoloğu ise, bu eşsiz koleksiyonunun günümüze ulaşan en somut kanıtı.
İstanbul’da SALT Galata’da düzenlenen sergide, bu tarihi katalogla birlikte, fotoğraf, harita, çeşitli yazışmalar ve video söyleşileri de yer alıyor. Serginin küratörlüğünü, arşivin himayesinden sorumlu Amerikan İlmî Araştırmalar Enstitüsü’yle (American Research Institute in Turkey) işbirliği içinde, araştırmacı Marianna Hovhannisyan yapıyor.
