Anadolu’da 2015’in en önemli tarihî keşifleri

Ne yazık ki arkeoloji, Irak ve Suriye’de tahrip edilen, yokedilen ve yağmalanan antik kentler ve eserlerle gündeme geldi 2015’te. Önasya’nın kadim topraklarında, yani güney sınırımızdaki bu olumsuzluğa karşın Türkiye arkeolojiye gösterdiği ilgiyi, verdiği desteği hiç azaltmadı. Göbeklitepe ve Çatal Höyük gibi merkezleri ile derin bir tarihsel geçmişe sahip coğrafyamızdaki kazılar, arkeolojik çalışmalar hız kesmeden devam etti. Antik kentler, höyükler, mezarlıklar, tümülüsler, kurganlar ve mağaralar kazıldı; çok önemli yapılar ve buluntular açığa çıkarıldı.

İSTANBUL-BEYOĞLU 5-6. YÜZYILLAR
Beyoğlu’nun en eskisi

İstiklal Caddesi’nde bulunan ve TÜRSAB tarafından sanat tarihçisi Dr. Sedat Bornovalı başkanlığında bir ekip tarafından İstiklal Caddesi’nde bulunan ve TÜRSAB tarafından sanat tarihçisi Dr. Sedat Bornovalı başkanlığında bir ekip tarafından restorasyonu yapılmakta olan 1885 tarihli İtalyan İşçi Cemiyeti – Garibaldi binası­nın bodrumunda, Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait bir nekropol ve mezarlar açığa çıkarıldı. İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkan ve Beyoğlu’nun en erken arke­olojik bulgusu durumundaki mezarlığın komşu parsellerde de devam ettiği düşünülüyor.

İSTANBUL-SİLİVRİ
11-12. YÜZYILLAR
Bizans mirası

Silivri’nin Fener, Kurfallı ve Akö­ren köyleri yakınına kurulacak olan Rüzgar Enerjisi Sistemi uygulama çalışmalarında Geç Bizans Dönemi’ne (11-12. yüzyıl­lar) tarihlenen mimari kalıntılar ile mezarlar ortaya çıktı. Karade­niz’den Marmara’ya uzanan 52 km uzunluğundaki Anastasius Surları yakınındaki kazılar İstan­bul Arkeoloji Müzeleri tarafın­dan devam ettirilecek.

ÇANAKKALE-PARION
1-4. YÜZYILLAR
Gladyatör graffitileri

Troas bölgesinin antik kentlerin­den Parion’da Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Prof. Dr. Vedat Keleş başkanlığında sürdürülen 2015 dönemi çalışmalarında tiyatronun sahne binası duvar­larında gladyatör graffitileri keşfedildi. , Anadolu resim sanatı tarihi bakımından eşsiz örnekler.

İZMİR-TEOS
1-2. YÜZYILLAR
Dionysos sunağı

12 İyon kentinden biri olan ve Seferihisar’da yer alan Teos’taki kazılar Ankara Üniversitesi öğre­tim üyesi Prof.Dr. Musa Kadıoğlu başkanlığında devam ediyor.Bu yılki çalışmaları sırasında, Diony­sos sanatçıları için adanmış bir maskın yer aldığı sunak bulundu.

KÜTAHYA-ÇİLEDIR HÖYÜK
MÖ 3000 – 2500
5000 yıllık konak

Seyitömer Kömür Havzası’ndaki Çiledir Höyük’te Kütahya Müze Müdürlüğü başkanlığında sürdü­rülen kazılarda, Erken Tunç Çağı II’ye tarihlenen bir “Bey Konağı” açığa çıkarıldı.

ÇORUM – KAZIKLIKAYA
2-3. YÜZYILLAR
Medusa başlı lahit

Merkez İlçe Kazıklıkaya köyünde bir temel hafriyatı sırasında açığa çıkan ve Çorum Müze Müdürlüğü tarafından kazısı tamamlanarak müzeye taşınan lahdin ön yüzünde iki Gorgo (Medusa) başı yer alıyor. Yerel ustalarca mermer benzeri yerel bir taştan üretilmiş olan Roma lahdi, nadir bir eser.

KAHRAMANMARAŞ-AFŞİN
MÖ 9- 8. YÜZYILLAR
Kral Kubaba canlandı

Afşin’de bir lojmanın bah­çesinde ortaya çıkarılan kadın yüzü kabartmalı stel parçasının, ünlü Geç Hitit kenti Karkamış’ta 1881 yılında bulunan ve British Museum’a taşınan Kubaba Steli’nin kayıp üst kısmı olduğu saptandı. İstanbul Üniversitesi Hititoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hasan Peker’in Afşin buluntusunda yer alan hiyerog­lifler üzerinde gerçekleştirdiği detaylı çalışmalar, Karkamış kral listesinin MÖ 9-8. yüzyıllardaki eksikliklerini tamamlamış oldu.

ERZİNCAN-KEMAH KALESİ
11. YÜZYIL
İlk Türk yerleşimi

Atatürk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Yurttaş tarafından gerçekleştirilen kazılar sırasında ilk Türk yerleşimine ait olduğu düşünülen konut kalıntıları ortaya çıkarıldı. Malazgirt Savaşı öncesi ya da sonrasında Ana­dolu’ya yerleşmeye başlayan Türklerle ilişkilendirilen mimari kalıntılar yaklaşık 1000 yıllık.

GAZİANTEP-KARKAMIŞ
MÖ 8. YÜZYIL
Çiviyazılı silindirler

Bologna ve İstanbul Üniversite­si tarafından yürütülmekte olan Karkamış arkeolojik kazılarının 2015 dönemi çalışmaları sırasın­da ünlü Assur kralı II. Sargon’un MÖ 717 yılında Karkamış’ı fethetmesinden sonra kullan­maya devam ettiği sarayın ana odasındaki kuyuda çiviyazılı iki silindir keşfedildi.

SAMSUN-DİKLİMTEPE
MÖ 3500 – 2000
Kilden boğa heykelciği

Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Atila Türker tarafın­da gerçekleştirilen Arkeolojik Yü­zey Araştırması 2015 çalışmaları sıra­sında, Diklimtepe’de kil­den üretilmiş boğa heykelciği keşfe­dildi. Heykelcik, Erken Tunç Çağı’nda Karade­niz Bölgesi’nin kıyı ve kara kesimleri arasındaki güçlü kültürel bağlantıyı gösteriyor.

AMASYA-HARŞENA KALESİ VE KIZLAR SARAYI
15-16. YÜZYILLAR
Memlûk sikkeleri

Amasya kent merkezinde yer alan Harşena Kalesi’nde İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. E. Emine Naza Dönmez tarafın­dan yürütülen kazı çalışma­larının 2015 sezonunda dört adet altın Memlûk sikkesi bulundu. Memluk sultanları To­manbay ve Kayıtbay’a ait olduğu anlaşılan sikkelerin Amasya’daki varlığı, Divriği’den daha kuzeyde bugüne değin bilinmeyen Mem­luk bulgularının kuzey sınırını değiştirecek gibi görünüyor.