Michelangelo’nun mimarlık şaheseri

Arşivi Medici ailesinin katkılarıyla oluşan ve binası 1523’te Michelangelo tarafından tasarlanan Laurenziana Kütüphanesi, maniyerizm akımını yansıtan mimari bir başyapıt.

Dan Brown’ın Cehen­nem adlı kitabının 213. sayfasında şöyle yazar: “Eğer henüz oraya gitmediyse­niz, mutlaka gitmelisiniz. Mi­chelangelo tarafından tasar­lanmış dünyanın ilk halk kü­tüphanesine çıkan muhteşem bir merdiveni vardır. Oradaki kitaplar kimsenin alıp götürmemesi için koltuklara zincir­lenmiştir. Tabii oradaki kitap­ların birçoğu dünyadaki tek kopyalardır.” Bahsettiği yer İtalya’nın görkemli şehirle­rinden Floransa’daki Laurenziana Kütüphanesi.

Kütüphanenin açılışı 16. yüzyıla dayanıyor. Kitaplı­ğın oluşması ise daha önce. 15. yüzyılda Floransa şehri yöne­ticilerinden Cosimo de Medici ve Lorenzo de Medici (Muhte­şem Lorenzo) ülkenin dört bir yanından nadir el yazmalarını ve kitapları toplayarak sarayda eşsiz bir kütüphane oluşturma­ya giriştiler ve bir bölümünü de halka açtılar. Lorenzo’nun ölü­münden sonra, 1494’te Medici ailesinin yönetimden indirilmesi ve sarayın yağma­lanması üzerine, kütüphane­den kalanlar Roma’ya taşınarak Lorenzo’nun gayrimeşru oğlu ve 1513’te papa ilan edi­lecek olan Giovanni tarafından koruma al­tına alındı. 1523’te ise bu kez Lorenzo’nun yeğeni Giulio papalık mevkiindeydi ve Me­dici ailesi eski gücü­nü tekrar kazanma­ya başlamıştı. Böylece Giulio, yıllardır yuvaya dönmeyi bekleyen kitaplar için dönemin üstadı Michelangelo ile anlaştı.

Michelangelo kütüphane için mu­azzam bir plan ha­zırladı. 1525’te baş­ladığı bina 1534’te üstad Flo­ransa’dan ayrıldığı için yarım kaldı. Fakat dönemin önemli mimarları Tribolo, Basari ve Amman­nati üstadın planlarına sadık kalarak kütüphaneyi 1571’de tamamladı. 11.000 el yazması ve 4.500 erken dönem kitap barındıran ve yapısıyla göz kamaştıran Laurenziana Kü­tüphanesi, günümüzde daha çok heykelleriyle tanınan Michelangelo’nun mimari us­talığının en önemli göstergele­rinden biri sayılıyor.