Aralık
sayımız çıktı

‘Geleceğin’ mutfağında pişti bugünün sofrasına da düştü

FÜTÜRİST MUTFAK

20. yüzyılın eşiğinde fütürizm savunucuları, geçmişin izlerini yokedip, modernitenin enerjisini yakalamak için sabırsızlık içerisindeydi. Sanattan modaya, danstan mimariye her alana laf yetiştiren fütüristler gastronomiye de el atmıştı. Makarnaya savaş açtılar; yemeği duyusal ve “bilimsel” bir şekilde ele aldılar; besleyiciliğe öncelik verdiler.

İtalyan şair Filippo Tom­maso Marinetti, 1909’da yazdığı “Fütürist Manifes­to”da şöyle diyordu: “Asırların en ucunda duruyoruz! Yapmak istediğimiz, olanaksızın gizem­li kapılarını kırmakken neden tutup da geriye bakalım?”

Modern dünyanın dinamiz­mine ve teknolojik ilerlemeye büyük hayranlık besleyen fütüristlerin manifestosu, yeni bir yüzyılın eşiğinde, aklın ve ulusların sınırlarını darmadağın eden yeniliklere bir övgü niteliğindeydi. Oto­mobiller, uçaklar, makineler ve mekanik gürültülerin hayatın merkezine oturmaya başladığı bu dönemde, geçmişin tüm izlerini yokedip modernitenin enerjisini yakalamak için nere­deyse “erotik” denilebilecek bir sabırsızlık içindeydiler.

“Ülkemizi, profesörlerin, arkeologların, çenesi düşük edebiyatçıların ve antikacıların kangreninden kurtarmak isti­yoruz” demişlerdi; ama kendi­leri herkesten geveze çıktılar. 1912’ye kadar -pek alçakgönüllü bir şekilde- “evreni yeniden biçimlendirme” çabalarını anlatan 30’a yakın manifesto yayımladılar. Geçmişi reddedi­yor; hız, makineleşme, şiddet, gençlik, endüstri ve savaşı yü­celtiyor; kadın-erkek eşitliğine karşı çıkıyorlardı.

Sanattan modaya, danstan mimariye her alana laf yetişti­ren fütürizmin, gastronomiye el atmaması düşünülemezdi. Kasım 1930’da Marinetti ve Luigi Colombo (nam-ı diğer Fillìa), Milano’daki Penna d’Oca restoranında buluştuklarında mönüde birçok tuhaf yemek vardı: “Ay’da dondurma”, “gül ve güneş ışığından konsome” ve “aslan soslu kuzu rostosu”… Marinetti, coşkulu bir konuşma yapmıştı: “İtalyan yeme-içme şeklini tamamen yenilemek ve onu en kısa sürede ırkın kah­raman ve dinamik güçlerini üretmeye uygun hâle getirmek için fütürist mutfağın en yakın zamanda piyasaya sürüleceğini duyuruyorum” diyordu.

Gastro-1
1930’larda Kutsal Damak Tavernası’nın fütürist temalı sofralarından biri.

Kasım sayısı tüm Türkiye’de bayide ve web sitemizde!