Birçok kaynak Cumhuriyet Halk Fırkası’nın (CHF, sonradan CHP) 9 Ağustos ya da 9 Eylül 1923’te kurulduğunu yazar. Mustafa Kemal’in, Sivas Kongresi’ni partinin ilk kongresi olarak kabul e%iğini söylemesinden hareketle 4-11 Eylül 1919 tarihini verenler de vardır. Doğru tarih ise Halk Fırkası’nın kuruluş dilekçesinin içişleri Bakanlığı’na verildiği 24 Ekim 1923’tür.
İkinci TBMM’nin özellikleri arasında Halk Fırkası’nı kurmuş olması da vardır. Bu önemli gelişmenin gayet ilginç bir tarihi olduğunu söyleyebiliriz. Nitekim İkinci TBMM’yi oluşturan milletvekilleri 9 Ağustos 1923’te toplanmışlar ve metni kendilerine dağıtılan Halk Fırkası tüzüğünü o gün görüşmeye başlamışlardır. Bu nedenle, bazı kaynaklarda Halk Fırkası’nın kuruluş tarihi olarak 9 Ağustos 1923 verilir. Ancak bu tarih, hem Halk Fırkası’nın kuruluş tarihi olarak yanlıştır hem de İkinci TBMM’nin açılış tarihi değildir. Meclis 11 Ağustos’ta, yani iki gün sonra açılmıştır.
Öte yandan, birçok kaynakta Halk Fırkası’nın 9 Eylül 1923’te kurulduğunu görürüz. Daha yaygın kabul gören bu tarih de bizce yanlıştır. İzmir’in kurtuluşunun birinci yıldönümü olan bu tarihte yeni partinin tüzüğünün görüşülmesi tamamlanmış ve tüzük kabul edilmiştir. Ancak bu, partinin kurulmuş olması anlamına gelmez. Başka bir yaygın görüş ise partinin ortaya çıkışını 11 Eylül’e tarihler; zira o gün partinin kurulduğu partililerce resmen ilan edilmiş, Mustafa Kemal Paşa da başkan seçilmiştir. Bu görüş de bizce yanlıştır. Kaldı ki, 11 Eylül’de partinin bir genel sekreteri bile henüz yoktu. Recep (Peker) Bey, ancak 15 Eylül’de genel sekreter seçilecekti.
Eylül sayısı tüm Türkiye’de bayide ve web sitemizde!
