Aralık
sayımız çıktı

Kaybolan, yokedilen mezartaşlarının peşinde

İstanbul’da tesbit edilen ve kimi örneklerini ancak müzelerde görebileceğimiz Yeniçeri mezartaşları, Necdet İşli’nin yıllar süren arazi çalışmaları sayesinde belgelenebilmişti. Bu 49 taşın kitabe bilgileri ve tarihsel anlamı… 

Mezartaşları ve özellikle Yeniçeri mezartaşları hakkında bilgisi ve arşivi ile tanınmış H. Necdet İşli’nin son çalışması İstanbul Börklü Mezartaşları, Turkuaz Yayınları’nın 30. kitabı olarak yayımlandı. Kitap, Necdet İşli’nin daha önce kaleme aldığı Yeniçeri Mezartaşları (Turkuaz Yayınları, 2006) ve Yeniçeriler: Remizleri ve Mezartaşları (Dergah Yayınları, 2017) isimli çalışmaların tamamlayıcısı mahiyetinde. 

Necdet İşli’nin İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümünden mezun olurken Prof. Dr. Şehabettin Tekindağ’ın gözetiminde hazırlanan “Börkler Üzerine İncelemeler” adlı çalışmasının kitaplaştırılmış hâli; İstanbul’da tesbit edilebilmiş 49 adet börklü Yeniçeri mezartaşının son yıllara kadar yapılan ilavelerle geliştirilmiş katalogu. Mezartaşı kitabesi incelemelerinin öncülerinden ve büyük üstadlarından İ. Fazıl Ayanoğlu’nun günümüzdeki temsilcisi kabul edilen Necdet İşli’ye 70. yaş armağanı olarak basılmış çalışma, bugün örnekleri ancak Askerî Müze ve benzeri müzelerde görebileceğimiz Yeniçeri taşlarının resm-i geçidini okuyucuya sunuyor. 

Cumhuriyet döneminde başlayan mezartaşı çalışmaları dahil bütün kaynakların gözden geçirilerek ve de bir ömür boyu yürütülmüş mezartaşı kitabesi taramaları / gezilerinden süzülerek gelen bu 49 taşın pek çoğu, mezarlıklarımızın hallaç pamuğu gibi atılarak tahribi neticesinde yokedilmiştir. Fotoğrafları, yazıları, anlamları ve tarihsel bilgileriyle, Yeniçeriler-İstanbul mezartaşları üzerine çalışacak araştırmacılara büyük bir bir kaynak ve referans kitap. 

Süleymaniye Sâlis Medresesi’nde 1979’da tespit edilen “Altı Seymenler’den Zileli Halis Ağa’nın mezartaşı. 1755 tarihli.