1951 yılında Türkiye’yi terk etmeye zorlanan Nâzım Hikmet, 1952’den öldüğü 1963 yılına kadar Moskova’da kendisine tahsis edilen evde yaşadı. Karısı Vera Tulyakova Hikmet “Burası Türkiye’nindir” dediği evi şairin ölümünden sonra bir kültürel miras bilinciyle korudu ve Türkiye ve dünyanın başka yerlerinden gelen Nâzım hayranlarını ağırladı. Arif Keskiner ve Melih Güneş’in hazırladığı Nâzım’ın Evinde Vera’nın Sofrasında adlı kitap, Nazım’ı, Vera’yı ve 2. Pesçanaya Sokağı 2 numaradaki evi ziyaret edenlerin öykülerini anlatıyor.
İlk kez 1955’te karşılaşan Nâzım Hikmet ve Vera Tulyakova 1959’da evlendi.
Nâzım, “Seni bir gün Paris’e götüreceğim. Seine Nehri kıyısındaki Büyük Paris Oteli’nde kalacağız” sözü verdiği Vera ile Paris’te.
Vera, Paris seyahatlerini “Nazım’ı arkadaşlarıyla buluştuğu zamanki kadar mutlu görmemiştim” diye anlatır.
Nâzım Hikmet, uzun yıllarını cezaevinde geçirdiği için boş duvarlardan hoşlanmaz. Bu nedenle evinin duvarlarında neredeyse hiç boş yer yoktur.
“Nasılsın Tulyakova, ne alemlerdesin? Saman sarısı saçlar nasılsınız?”
Nazım Hikmet, eşinin her şeyi hayatta olduğu zamanki gibi koruduğu evinde çalışırken.
Nazım’ın çalışma odası.Vera’dan, büyük aşkına son bakış. Haziran 1963.
2001 yılında 68 yaşında hayatını kaybeden Vera Tulyakova, kızı Anna Stepanova’nın tabiriyle “gözleri kör edecek kadar güzeldi”.
Nazım Hikmet’in yaşadığı evin duvarındaki kitabenin açılış töreninde Cengiz Aytmatov, Vera Tulyakova, Aziz Nesin, Konstantin Simonov ve diğerleri.
Nazım Hikmet’in daktilosu.
Ziyaretçilere evden bir hediye vermeyi adet edinen Vera Tulyakova’nın, oyuncu Fatma Girik’e hediye ettiği bebeğin adı elbette Fatoş.
Nazım’ın evinin bugünkü hali. Duvardaki kitabede “Dünya Barış Ödülü sahibi büyük yazar Nâzım Hikmet 1952-1963 arasında bu evde yaşadı” yazıyor.
1965’te Vera Tulyakova, Aziz Nesin ve karısı Meral Çelen’i evden uğurlarken. Dördüncü kişi, Nâzım’ın yakın dostu, dilbilimci Ekber Babayev (üstte). Vera’nın, evi ziyaret edenlere imzalattığı Nâzım Hikmet takvimleri (altta).Temmuz 1990’da çekilmiş karede Nâzım’ın evinde Vera Feonova, Ayşe Yaltırım, Vera Tulyakova, Samiye Yaltırım, Svetlana Uturgauri ve Natalia Rumyantseva (üstte). Sağdaki fotoğrafta ise Ergül Yaltırım, Hikmet Yaltırım, Ümit Zileli, Refik Durbaş, Atilla Coşkun, Necati Doğru, Coşkun Aral, Nebil Özgentürk, Moris Gabbay, Nuzhet Özkök, Can Dündar ve Zeynep Oral. (altta)
NÂZIM’LA AYNI HAVAYI SOLUYANLAR
Arif Keskiner ve Melih Güneş’in hazırladığı Nâzım’ın Evinde Vera’nın Sofrasında adlı kitap Mitos-Boyut Yayınları’ndan çıktı. 250 sayfalık kitapta Nâzım Hikmet’in, eşi Vera’nın ve yaşadıkları evin fotoğraflarının yanı sıra, evi ziyaret eden çok sayıda kişinin izlenimleri yer alıyor. Bu isimler arasında A. Kadir, Ataol Behramoğlu, Aziz Nesin, Can Dündar, Coşkun Aral, Fatma Girik, Genco Erkal, Nebil Özgentürk, Türkân Şoray ve Zeynep Oral da var.
