YUNAN-RUM İSYANI: 20 BİN İNSAN, ÇOLUK-ÇOCUK MORA-TRİPOLİÇE’DE YAŞANAN VAHŞET
200 yıldır tarihe gömülen Türk-Müslüman katliamı
Haccın İslâm’a göre farz olmasının 1390. yılında, Covid-19 salgını nedeniyle bu sene de Suudi Arabistan dışındaki ülkelerden hacı kabul edilmeyecek. 1911’de Osmanlı yönetimi sırasında Kâbe’nin kapısında çekilip dağıtılan bir fotoğraf büyük mesele çıkarmış; Mekke Emiri Şerif Hüseyin, Osmanlı yöneticilerini İstanbul’a şikayet ederek görevden aldırmıştı. Bugün ise Kâbe yapısı, gökdelenlerin ortasında adeta bir nokta halinde.
CEZAYİR-İ BAHR-İ SEFİD SEYAHATİ - HAZİRAN 1850 PADİŞAHIN 24 GÜNLÜK İŞ-TATİL GEZİSİ
Sultan Abdülmecid’in Ege adalarına barış seferi
Osmanlı döneminde ordunun başında sefere (1699) çıkan son padişah 2. Mustafa’ydı. Savaş amacı dışında Saray’dan ilk ayrılan sultan ise 2. Mahmud oldu (1830). Sultan Abdülmecid’in bundan 171 sene önce çıktığı Akdeniz/Ege adaları seyahati ise Marmara çıkışından Rodos-Girit’e kadar birçok noktayı kapsıyor ve bölgede yaşanan siyasi gerilimleri azaltma, İstanbul’a olan bağlılığı artırma amacı taşıyordu.
KRİZE NEDEN OLAN FOTOĞRAF
Osmanlı devrinden bugüne Kâbe’ye saygı göstermek…
Haccın İslâm’a göre farz olmasının 1390. yılında, Covid-19 salgını nedeniyle bu sene de Suudi Arabistan dışındaki ülkelerden hacı kabul edilmeyecek. 1911’de Osmanlı yönetimi sırasında Kâbe’nin kapısında çekilip dağıtılan bir fotoğraf büyük mesele çıkarmış; Mekke Emiri Şerif Hüseyin, Osmanlı yöneticilerini İstanbul’a şikayet ederek görevden aldırmıştı. Bugün ise Kâbe yapısı, gökdelenlerin ortasında adeta bir nokta halinde.
Osmanlı döneminde de Karadeniz-Sapanca-Marmara kanalı 10 defa sekteye uğradı
16. yüzyıldan 19. yüzyıl ortalarına kadar 8 padişah devrinde, İstanbul nüfusunun yakacak ve yiyecek ihtiyacını karşılamak üzere toplam 10 girişimde bulunuldu. Her seferinde padişahların iradesine rağmen, bu çalışmalar yarıda kaldı, engellendi. Sakarya Nehri-Sapanca Gölü-İzmit Körfezi hattındaki büyük arazi sahipleri, imparatorluğun bu mega projelerini her seferinde durdurmayı başardı.
GÜFTE - BESTE - SİYASET - PROZODİ TARTIŞMALARI: İSTİKLAL MARŞI – 100. YIL
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen alsancak…
Sözleri ünlü şair ve yazar Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılan İstiklal Marşı, millî marş olarak kabul edidiği Mart 1921 tarihinden itibaren tartışmalara yol açtı. Kurtuluş Savaşı’nın en kritik günlerinde yazılan şiir, cumhuriyetten hemen sonra “yeni döneme uygun olmadığı” gerekçesiyle eleştirildi. Ancak esas tartışmalar, bugüne kadar uzanan beste üzerine olacaktı. Arşiv belgeleri ışığında, İstiklal Marşı’nın güfte ve beste macerası.
İNFLUENZA SALGININDA İSTANBUL VE TÜRKİYE
İspanyol Gribi… 1918’den 1920 Mart’ına yedi bitirdi bizi…
Türkiye topraklarına ABD ve Avrupa’dan birkaç ay sonra, 1918 Temmuz başında giren salgın hastalık; yine dünyadan birkaç ay sonra 1920 ilkbaharında etkisini yitirmişti. Gerek etkileri gerekse alınan önlemler veya ihmaller (futbol ve resmî ve dinî törenlerin devam etmesi) bakımından bugünle büyük benzerlik gösteren salgın, 20 bin civarında insanımızın hayatına mâlolmuştu. Arşiv belgeleriyle 100 yıl önceki pandeminin seyri ve sonuçları.
COVID-19 (CORONA VIRUS DISEASE 2019) SÖZLÜĞÜ
Önce bilgisayarlara sonra dile ‘bulaş’tı…
Salgından en çok etkilenenlerin başında Türk dili geliyor. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu, konuyla ilgili bir lügatçe hazırladı. Biz de buradan hareketle, dilimize giren yeni kelimelere karşılık olarak önerilen Türkçe kelimeleri analiz ettik.
İLK DİPLOMALI HEMŞİREMİZ (1880-1964)
Türkiye’nin Florence Nightingale’i: Safiye Hüseyin Elbi
Hayatını insan sağlığına ve mesleğine adadı. Balkan ve Çanakkale Savaşları’nda gönüllü çalıştı. Uluslararası Kızılhaç Cemiyeti tarafından Florence Nightingale anısına verilen madalyanın ilk ve tek Türk temsilcisi oldu. Birçok uluslararası organizasyonda Türkiye’yi temsil etti. Birçok sağlık ve yardım derneğinin kuruluşuna öncülük etti.
Ulusal egemenlikte İstanbul’un sonu Ankara’nın başlangıcı
1920’nin Ocak ayında Tophane semtindeki Meclis-i Mebusan binasında toplanan son Osmanlı meclisi, 16 Mart’ta İstanbul’un işgal edilmesinden sonra 11 Nisan’da padişah Vahideddin tarafından feshedilecekti. Üç ay zarfında yaşanan gelişmelerde Mustafa Kemal’in tutumu ve Millî Mücadele sürecindeki kritik aşamalar belirleyici olacak, milletin temsil merkezi İstanbul’dan Ankara’ya geçecekti.
Evliya, ulema var ama evliyalar, ulemalar yok
Osmanlı Türkçesindeki kimi kelimelerin günümüzdeki hatalı kullanımları, artık neredeyse yerleşmiş ve kabul görmüş durumda. Arapça gramer kaidesiyle çokluk hâle gelmiş kelimelere “lar/ler” eki ile ikinci bir çokluk eki eklenmesi en sık görülen yanlışlardan.