Ürdün’ün Salt şehri, 1. Dünya Savaşı’nın sonlarında geri çekilen Osmanlı ordusunun son direnç noktalarından biri idi. Buradaki Türk şehitliğinde, kaçınılmaz sonu geciktirmek için kendini feda eden askerler yatıyor.

1917

31 Ekim: Aylardır hazırlanan İngiliz kuvvetleri Gazze’de taar­ruza geçtiler. Birüssebi ele geçi­rildi.

7 Kasım: Gazze düştü. Filis­tin cephesindeki Türk savunma­sı kırıldı.

16 Kasım: Yafa düştü.

9 Aralık: Kudüs, İngilizlerin eline geçti. Şeria nehrine kadar olan bölge tamamen kaybedildi.

İngiliz planı: “Irak cephesin­de taarruzlar durdurularak sa­vunmaya geçilecek, bu cepheden bazı birlikler Filistin cephesine kaydılıracak, önce Şeria vadisi (Ürdün nehrinin iki tarafında­ki hakim arazi) ele geçirilecek, Amman’a el atılarak Hicaz de­miryolu kontrol altına alınacak ve Medine’deki Osmanlı ordusu tecrit edilecek, müteakiben Hay­fa-Beyrut ve Taberya-Şam isti­kametinde taarruzla bölge tama­men kontrol altına alınacaktır”.

1918

21 Şubat: Eriha (Jericho) İngilizlerin eline geçti. Osman­lı orduları Şeria nehri doğusuna çekilerek Şeria – Salt arasında tertiplenmeye başladılar.

15 Mart: Yarbay Asım (Gün­düz) komutasındaki 48. Tümen, Katrana’dan Amman’a, bilahare Salt şehrine intikal ettirildi. 48. Tümen ve Şeria Müfrezesi, “Do­ğu Şeria Grubu” adıyla Kolordu Komutanı Ali Rıza Paşa’nın em­rine girdi.

21 Mart: İngilizler taarruza geçti. Elindeki mevcutlarla 30 – 40 kilometrelik cephenin değil savunulması, gözetlenmesi bile zorken, Yarbay Asım bu zor gö­rev için bir savunma planı ha­zırladı.

23 Mart: İngilizler Şeria neh­rini geçtiler ve üç tümenlik bir kuvvetle Tell Nimrin’e saldırdı­lar. Karşılarında sadece Yarbay Asım’ın 48. Tümen’i vardı.

24 Mart: Tell Nimrin düştü, Osmanlı ordusu Salt’a doğru çe­kilmeye başladı.

25 Mart: 48 saatten bu yana uykusuz, aç ve yorgun muharebe yapan Osmanlı ordusu, şiddetli yağmur altında Salt bölgesinde saat 10:00’da savunma amacıyla tertiplendi. Saat 12:00’de İngi­liz ordusu Salt’a taarruza geçti. Sokak çatışmaları sırasında sa­at 14:00’de Türk askerlerine ge­rilerindeki evlerden ateş açıldı ve iki ateş arasında kalan Türk birlikler geri çekilmeye başladı­lar. Saat 16:00’da, çetin muhare­belerden sonra İngiliz süvarileri şehre hakim olduğu sırada, yerli halktan bazı gruplar geri çekil­meye çalışan 48. Tümen’in sahra hastanesine saldırdılar, hasta ve yaralı Türk askerlerinin çoğunu öldürüp eşyalarını aldılar.

26 Mart: Çarpışarak Am­man’a çekilen Osmanlı birlikle­ri İngilizleri oyaladıkları sırada takviye kuvvet aldılar ve İngiliz­ler Amman’a ilerleyemediler.

3 Nisan: 31 Mart’ta başlayan Türk karşı taarruzu ile Salt ve Tell Nimrin geri alındı. Muhare­beler Mayıs ayına kadar sürdü.

23 Eylül: Salt, İngilizler tara­fından tekrar ele geçirildi.

25 Eylül: İngilizler Amman’a girdi.

1 Ekim: Şam düştü

25 Ekim: İngilizler Halep’i ele geçirdiler ve Ortadoğu’daki Osmanlı varlığı sona erdi. Ürdün’ün başkenti Am­man’ın 23 km kuzeybatısında bulunan Salt kenti, Osmanlı çağ­ları boyunca Ürdün’ün ana tica­ret ve yönetim merkezi idi. Bu tarihi şehre hakim bir tepede, bugün Türkiye’nin yurtdışındaki en güzel harp mezarlıklarından birisi bulunuyor. Mart 1918’de­ki muharebelerde Salt’da şehit olan askerlerimiz, bu tepedeki bir mağarada açılan toplu meza­ra gömülmüş. Ürdün devleti ile sağlanan anlaşma neticesinde, 1983 yılında inşaat çalışmaları­na başlanan Salt Türk Şehitliği, 1989 yılında açılmış.

Türk şehitliği, Ürdün’ün başkenti Amman’ın 23 km kuzeybatısındaki Salt kentinde bulunuyor.