Ekim 2024 Sayımız Çıktı

Sosyal Tarih

Mustafa’nın dizeleri bu günlükle tarihe geçti

Fasl-ı Müntehâbat (Seçilmiş Besteler) adlı, güfte, beste ve ilahiler içeren elyazması mecmuanın, sarayda icra edilen “huzur” fasılları için, hattat da olan...

El etek öpmek âdeti 19. yüzyıla kadar sürdü

Türk-Osmanlı kültüründe yaşça, ilimce ya da yetki bakımından büyüklere gösterilen saygının ifadesi: el ve etek öpme, önünü ilikleme ve hatta ayağa...

Aç doyuran patatesten en ‘çıtır’ atıştırmalığa

Çok verimli bir bitkinin kökü olan patates, İspanyol istilacılar tarafından 16. yüzyılın ilk yarısında Peru’da keşfedilip (!) Avrupa’ya getirildi. Sanayi Devrimi...

Fol yok yumurta yok ve eski tas eski hamam

Magazincilerin sevgili olduklarını ileri sürdükleri, kendileri bir süre “sadece arkadaşız” deseler de artık beraber olduklarını sağır sultanın duyduğu Kleopatra, manitasının yardımına...

Meyhaneleri, yangınları ve evliyalarıyla: Cibali

Günümüzde Unkapanı’ndan Ayvansaray’a uzanan Haliç’in güney kıyılarına topluca Balat deyip geçiyoruz ama, bu bölgede, neredeyse her semtte onlarca yapı ve insan-tarih...

Dama ustası İbrahim, Chicago’ya gidemedi

19. yüzyılda düzenlenen fuarlarda bir araya gelen ülkeler, sanayi, ticaret, tarım ve kültürel ürünlerini tanıtıyor; sanayileşmeye başlayan ülkeler teknoloji ürünleriyle boy...

Müziğim sakindir ama sözlerim serttir, titretir…

Ortaçağ Avrupa’sında trubadur, Anadolu’da halk ozanı veya dengbej adıyla da anılan arkadaşlarımız, şarkılarında bir yandan halkın vergi tahsildarının yüzüne söyleyemediği şeyleri...

Osmanlı Türklerinin saç stili: Ecel perçemi

Selçuklu dönemine ait pek çok minyatür, Osmanlı dönemi öncesi Türk erkeklerinin çoğunlukla uzun ve örgülü saçları yeğlediklerini gösteriyor. Ancak 15. yüzyıl...

Kız Kulesi’sinde ‘korunan’ kadın

Bugün geniş bir coğrafyada görülen “Kız Kulesi” motifi, hep kızları-kadınları koruma kaygısı çerçevesinde ve daha çok “oturak” yani yerleşik toplumlarda görülür....

İşlek bir kent meydanı

Bu sayıda Hayri Fehmi Yılmaz’la Tophane semtinde bir tura çıkıyoruz. Bizans döneminde Argiropolis (Gümüş Şehir) ismiyle bilinen Tophane, Osmanlı’da kentin en...

Hazine-i Hassa muhasibi Hâfız Vehbi Efendi’nin gündelik hayat notları

1888’de vefat eden Hâfız Vehbi Efendi’nin 1850’lerde tutmaya başladığı günlüğü, o dönem Osmanlı dünyasındaki birçok hadisenin nasıl meydana geldiğine ve algılandığına...

Devrik padişahın kızlarının özgürlük ve intikam aşkı

Sultan 5. Murad’ın kızları Hatice ve Fehime Sultanlar, amcaları 2. Abdülhamid tarafından yıllarca ev hapsinde tutulduktan sonra istemedikleri kişilerle evlendirildiler. Hatice...