İstanbul Belediye Başkanlığı binası Cemil Topuzlu döneminde (1914) tasarlanmış, hatta bunun için uluslararası bir yarışma açılmıştı. Ancak bugün Saraçhane’de bulunan bina 1960’ta bitirildi.
İstanbul Belediye Başkanı (Şehremini) Cemil Topuzlu Paşa, anılarında şöyle yazar: “En büyük emelim İstanbul’da modern bir Belediye Sarayı inşa ettirmekti. Şehremanetinin o sıralardaki cılız yardımiyle bunu yaptırmak mümkün değildi. Yalnız mevcut ahşap ve kiralık Belediye şubeleri yerine Kadıköy ve Fatih’te muntazam kargir binalar yaptırdım. Adalar, Beyazıt, Boğaziçi Daireleri için de münasip binalar satın aldım. Belediye Sarayı için münasip miktar para tedariki ile uğraşıyordum” (İstibdat-Meşrutiyet-Cumhuriyet Devirlerinde 80 Yıllık Hatıralarım, 1951, s. 131).
1914’te Topuzlu Paşa’nın şehreminliği sırasında, Sultan Ahmed-i Evvel Cami-i Şerifi ve Ayasofya Meydanı arasında inşa edilecek “Emanet ebniyesi” yani belediye sarayı yapımı için uluslararası bir yarışma açılır. Şartnamede binanın yapımı için “180 bin lirayı Osmani’den fazla olmaması” kaydı vardır. Binanın İstanbul’da bulunan Osmanlı mimarisinin en seçkin eserlerine uygun olması, kullanılacak malzemenin yerli üretimden karşılanması ve yarışmaya katılacak projelerin en geç 14 Temmuz 1914 tarihine kadar İstanbul Şehremaneti’ne teslim olunması istenmektedir.
Cemil Topuzlu Paşa’nın hamlelerinden biri olan bu projenin birkaç ay sonra başkanlıktan istifasıyla ileriye gidemediği kuvvetle muhtemeldir.
Bugün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın bulunduğu Saraçhane’deki binanın yapımından hemen sonra basılan, 6 katlanan sayfadan oluşan broşürde ise şöyle denmektedir:
“İstanbul Belediye Sarayı, tarihî Şehzade Camii, Bozdoğan Kemeri ve Ankaravî Mehmet Efendi Medresesi’nin bulunduğu heyet içindedir.Çevresindeki tarihî yapılarla tam bir kontrast teşkil eden bina, bu yapıların karakterini daha iyi anlamaya yardım ederken, günün mimari anlayışını da yansıtır. Binanın projesi Yüksek Mimar Nevzat Erol’un eseridir.Tesisatıyla birlikte 21 milyon küsur Türk lirasına mal olan binanın inşaatına 1953 yılının Aralık ayında başlanmış ve şehrimizde yapılan NATO’nun Bakanlar seviyesindeki konseyi münasebetile 2 Mayıs 1960 tarihinde hizmete açılmıştır. Biri küçük biri büyük birbirine bağlı iki blok halinde olup büyük blok 11 kattan ibarettir”.
Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, geçen yıllarda deprem güçlendirmesi yapılan binanın büyük blokunun İstanbullu kitapseverlere hizmet edecek bir genel kütüphaneye dönüştürüleceğini müjdelemişti.
