Ekim 2024 Sayımız Çıktı

Uygarlık Tarihi

Kim ‘dışlayıcı’, kim ‘içerici’?

Tarihte daha homojen yapıya sahip yerleşik toplumların daha dışlayıcı; farklı kökenli göçebelerden meydan gelen toplumların ise “içerici” olduklarını görürüz. İç Asya’da...

Memlûkler’de kanlı şenlikler ve şiddet pornosu

1250 ila 1517 arasında hüküm süren Memlûkler, Moğol istilasını durdurdular, Haçlı ordularını yokettiler, siyasi tarihe geçtiler. Ancak onlarla ilgili az bilinen,...

‘Cuçi Han’ın ismi ve kaderi

Çinggis Han’ın en büyük oğlu “Cuçi”, Altın Orda devletinin kurucusu olmasına rağmen kaynaklarda adı pek az geçen bir hükümdardır. Tarihte, “dokunulmazlıkları”...

Yol deyip ‘geçmemek’ lazım

Okul kitaplarında Çinggis Han ve devletinden bahsederken Çinggis Han’ın Harzemşahlar’a gönderdiği elçilerin öldürülmesi üzerine Batı seferine çıktığından bahsedilir. Ancak yazılmayan husus,...

Tarihten silme işi: Damnatio memoria

Tarihî bir eserin üretildikten sonra yarattığı etkiler de şüphesiz tarihin inceleme alanına girer. Roma’da ihanetle suçlanan devlet adamları tarihten siliniyor ve...

Pax Mongolica ve kapı hakkı

Bizim ders kitaplarında genellikle “istilacı” olarak nitelenen Moğollarla ilgili, Batı’da Pax Mongolica yani “Moğol Barışı” ifadesi de kullanılır. Çinggis Han ve...

Silsileden şecereye…

SSCB’nin din siyaseti konusunda aldığı tedbirler, Türk cumhuriyetlerinde sadece bir dereceye kadar etkili olabilmiş. O dönemde Tacikistan’da da seküler tavırların yaygınlık...

Gözü körolasıca Appius, seçmen listelerine n’aaptın?

Appius Claudius hem merkezden taşraya seçmen kaydırmış hem de oy için insanlara “Abi senin oğlanı senatoya alacağız merak etme” diye vaatler...

Bir olayın tarih olması kaç yıl sürer?

Bundan 50 yıl önce Harvard’a doktora öğrencisi olarak gelmiştim. O yıl üniversitede ABD’nin Vietnam’dan çıkması için öğrenciler gösteri yapıyordu. 1968-69 yılları...

Çay ustasının zorunlu ama onurlu intiharı

Seppuku, Japonya’ya özgü geleneksel-törensel bir intihar biçimi. 16. yüzyıl Japon çay ustası ve düşünürü Sen no Rikyu da yaşamına son noktayı...

Baba kurbanı ve baba katili Beatrice’nin trajedisi

10 Eylül 1598’de, Roma’ya yakın La Petrella köyündeki bir şatodan çığlık sesleri duyuldu. Bir müddet sonra Kont Francesco Cenci’ nin cesedi...

Eski devirde de ‘grafiti’ler ve duvar yazılarını silen ‘anıt polisleri’ vardı…

Tarih boyunca mağaralara, duvarlara, tuvaletlere, okul sıralarına, ağaç gövdelerine edepli-edepsiz, arlı-arsız, sanatlı veya harcıâlem nice yazılar yazıldı, resimler çizildi. Tamamen çevre...